ដោយ ស៊ឺន ចែងចើន| VOKK
សាខាសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ប្រចាំរដ្ឋវ៉ាស៊ិនតោនស្តេត សហរដ្ឋអាមេរិក នៅថ្ងៃអាទិត្យទី ២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៨ បានប្រារព្ធខួប ៦៩ ឆ្នាំ នៃទិវា ៤ មិថុនា ដើម្បីរំឭកដល់ថ្ងៃ ដែលបារាំងបាន កាត់ដែនដីកម្ពុជាក្រោម ឬដែនដីកូស័ងស៊ីនឲ្យទៅវៀតណាម បន្តធ្វើអាណានិគមលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្ចាស់ស្រុក រហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។
ពិធីនេះ ប្រារព្ធនៅ វត្តចន្ទរង្សី នាទីក្រុងតាខូម៉ា (Tacoma) រដ្ឋវ៉ាស៊ិនតោនស្តេត ដោយមានការចូលរួម ពីអ្នកគាំទ្រនៅក្នុងរដ្ឋមួយនេះ និងថ្នាក់ដឹកនាំសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មួយយចំនួន មានជាអាទិ៍ លោក ចៅ រៀប ប្រធានសភាព្រឹទ្ធាចារ្យ លោក ចៅ សារី ប្រធានគណៈកម្មាការទទួលបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុ លោក ថាច់ សាមន ជាអនុប្រធាន និងលោក ថាច់ សាមី អ្នកនាំពាក្យសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ។ ចំណែកថ្នាក់ដឹកនាំសាខាសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម រួមមាន លោក ថាច់ សុង ជាប្រធាន លោក ឡឹម តែម ជាអនុប្រធាន លោក តាំង ឡាត់ ប្រធានសង្គមកិច្ច លោក ញ៉ាង អ៊ុង ជាហេរញ្ញិក និងលោក តាំង ម៉េងកូ តំណាងសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម រដ្ឋវ៉ាស៊ិនតោនស្តេត ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងតំបន់ជាច្រើនរូបផ្សេងទៀត ។
កម្មពិធីនេះ ប្រព្រឹត្តទៅដោយមានកិច្ចនមស្ការព្រះរតនត្រ័យ សមាទាននិច្ចសីល និងថ្វាយភត្តដល់ព្រះសង្ឃ ដើម្បីឧទ្ទិសកុសលដល់បុព្វការីជនខ្មែរគ្រប់ជំនាន់ ដែលបានបូជាជីវិត ដើម្បីបុព្វហេតុជាតិ និងសាសនានៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។ នៅក្នុងឱកាសនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំ បានឡើងថ្លែងចាប់អារម្មណ៍ម្នាក់ម្តងៗ ទាក់ទិន នឹងពិធីនេះ ។
ថ្លែងក្នុងពិធីខួប ៦៩ នៃទិវា ៤ មិថុនា ប្រធានសាខាសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ប្រចាំរដ្ឋវ៉ាស៊ិនតោនស្តេត លោក ថាច់ សុង បានលើកឡើង អំពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យមានកម្មវិធីជួបជុំនៅថ្ងៃនេះថា ដើម្បីរំឭកដល់ថ្ងៃសោកនាដកម្មដ៏ខ្លោចផ្សាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្មែរក្រោម ដែលប្រទេសបារាំងបានកាត់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទៅឲ្យវៀតណាមត្រួតត្រា កាលពីថ្ងៃ ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៤៩ និងដើម្បីរំឭកដល់វីរភាពអង់អាចក្លាហានរបស់បុព្វបុរសខ្មែរក្រោមគ្រប់ជំនាន់ ដែលបានពលីកម្មបូជាជីវិតការពារទឹកដី ការពារជាតិ ការពារសាសនា ជាពិសេស គឺដាស់សតិស្មារតីដល់កូនចៅខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ឲ្យចងចាំនូវប្រវត្តិសោកនាដកម្មដ៏ឈឺចាប់នេះ តរៀងទៅ ។
លោកបន្ថែមថា ដោយមើលឃើញពីទង្វើរំលោភច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ បំពានទៅលើសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្ចាស់ស្រុក ទើបសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានក្រោកឡើងបន្តវេនពីបុព្វបុរស តស៊ូមតិនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាព សិទ្ធិជនជាតិដើម និងសិទ្ធិសម្រេចវាសនាខ្លួន ដោយខ្លួនឯង ជូនបងប្អូនជនរួមជាតិខ្មែរក្រោមរាប់លាននាក់ ដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោមសព្វថ្ងៃ ។
លោកតា កៀង រិន្ទ ប្រធានវត្តចន្ទរង្សី បានរៀបរាប់អំពីដំណើរនៃប្រវត្តិបាត់បង់ដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដោយលើកយកនូវប្រវត្តិសាវតាជាច្រើនប្រភពមកបញ្ចាក់ប្រាប់ ទៅកាន់អ្នកចូលរួមក្នុងទិវានេះ បានជ្រាបអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។
តំណាងសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លោក តាំង ម៉េងកូ បានលើកឡើងពីសកម្មភាពតស៊ូមតិរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដោយលោកអំពាវនាវទៅដល់អ្នកគាំទ្រសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់ ត្រូវរួបរួមសាមគ្គីគ្នាឡើងវិញ លះបង់ចោលនូវរឿងសៅហ្មងទាំងឡាយ ដែលបានកើតឡើងនាពេលកន្លងមក ហើយគិតគូរតែពីបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត់ ដើម្បីជំរុញឲ្យកិច្ចការសង្គមខ្មែរក្រោមឈានទៅមុខ ជាពិសេសជួយទ្រទ្រង់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឲ្យដំណើរការល្អកាន់តែខ្លាំងក្លាបន្ថែមទៀត ។
លោក ចៅ រៀប ប្រធានសភាព្រឹទ្ធាចារ្យនៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានឡើងចាប់អារម្មណ៍ ដោយមានប្រសាសន៍ថា ការប្រារព្វទិវា ៤ មិថុនា នេះឡើង គឺគ្មានបំណងចងកម្មពៀរ នឹងជាតិសាសន៍ណាមួយឡើយ ។ ការប្រារព្វទិវានេះ គឺគ្រាន់តែរំឭកឡើងវិញនូវការនូវភាពឈឺចាប់ ដែលកើតមានកាលពីអតីតកាល ។ លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ចៅ រៀប បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ក្រោយពីបារាំងបានផ្ទេរដែនដីកម្ពុជាក្រោម ទៅឲ្យវៀតណាមរួចមក រដ្ឋាភិបាលយួនបានប្រើប្រាស់មធ្យោបាយគ្រប់សព្វបែបយ៉ាង ដើម្បីធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ខ្លបខ្លាច បាក់ស្បាត់ មិនហ៊ានក្រោកឡើងប្រឆាំងតវ៉ា នឹងការគៀបសង្កត់រឹតត្បិតសេរីភាពមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ពីសំណាក់អាជ្ញាធរយួន ។ ក្រៅពីនេះ យួនបានប្រើប្រាស់មនោគមវិជ្ជា ដើម្បីធ្វើឲ្យខ្មែរភ្លេចខ្លួន មិនដឹងថា ខ្លួនឯងជានរណា ។ ជាពិសេស ធ្វើឲ្យកូនខ្មែរមិនចាប់អារម្មណ៍ នឹងរឿងវាសនាប្រទេសជាតិ ។
លោកប្រធានសភាព្រឹទ្ធាចារ្យ ក៏បានអំពាវនាវ និងផ្តាំផ្ញើ ទៅកូនចៅខ្មែរក្រោមជំនាន់ក្រោយ ត្រូវពង្រឹងស្មារតីមាំមួន និងរក្សាចិត្តគំនិតរឹងប៉ឹង ដើម្បីជួយបន្តវេនពីលោកតាឧកញ្ញា សឺង គុយ ដែលហ៊ានបូជាជីវិត ដើម្បីជាតិ និងសាសនាគង់វង្សជារៀងរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ។
មុនបញ្ចប់កម្មវិធីបុណ្យខួប ៦៩ ឆ្នាំ នៃទិវាបារាំងកាត់ដែនដីកម្ពុជាក្រោម ទៅឲ្យវៀតណាម លោក ថាច់ សាមី អ្នកនាំពាក្យសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងលោក ថាច់ សាមន ប្រធានយុវជននៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ប្រចាំរដ្ឋវ៉ាស៊ិនតោនស្តេត បានឡើងធ្វើបទបង្ហាញ ជម្រាបជូនអំពីលទ្ធផលនៃសន្និសីទអន្តរជាតិរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នៅក្នុងព្រឹទ្ធសភាបារាំង និងសកម្មភាពថ្មីៗ របស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នៅលើឆាកអន្តរជាតិ ។
នៅក្នុងបទបង្ហាញ លោក ថាច់ សាមី បានលើកឡើង ពីអង្គសន្និសីទអន្តរជាតិនៅក្នុងអគារព្រឹទ្ធសភាបារាំង នាទីក្រុងប៉ារិស ប្រទេសបារាំង ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី ២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៨ ដោយសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានសហការជាមួយ នឹងអង្គការប្រជាជាតិ និងប្រជាជាជនគ្មានតំណាង (UNPO) និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាបារាំង លោក André Gattolin រៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិ នៅក្នុងអគារព្រឹទ្ធសភាបារាំង ។ លោកថា អង្គសន្និសីទអន្តរជាតិ ដែលមានលក្ខណទ្រង់ទ្រាយធំ ស្ដីពីបញ្ហាស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម មានវាគ្មិនជាថ្នាក់ដឹកនាំរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងវាគ្មិនជាជនបរទេសជាច្រើនរូប បានចូលរួមថ្លែងការចាប់អារម្មណ៍របស់ខ្លួនទាក់ទង នឹងបញ្ហាខ្មែរក្រោម ។ វាគ្មិនសំខាន់ៗ ដែលចូលរួមអង្គសន្និសីទអន្តរជាតិនោះ រួមមាន លោក តោ គិម ថុង ជាឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) ជានាយករងប្រចាំអាស៊ី នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (HRW) អ្នកស្រី ទីណា ម៉ហ្វឹត (Tina L. Mufford) ជានាយករងផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងគោលនយោបាយនៃគណៈកម្មការសហរដ្ឋអាមេរិក ទទួលបន្ទុកផ្នែកសេរីភាពសាសនាអន្តរជាតិ (USCIRF) លោក ភីលីប ថៃលើ (Philip Tayler) អ្នកនិពន្ធ និងរៀបរៀងនូវសៀវភៅមួយចំនួន ដូចជា សៀវភៅ “The Khmer Land of Vietnam” និងវាគ្មិនជាច្រើនរូបផ្សេងទៀត ។
អ្នកនាំពាក្យសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមរូបនេះ បានបញ្ជាក់ថា គោលបំណងនៃសន្និសីទអន្តរជាតិនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិបានដឹងនូវស្ថានភាពពិតនៃដែនដី កម្ពុជាក្រោម និងលើកកម្ពស់នូវការយល់ដឹង អំពីបញ្ហាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ពីសំណាក់របបកុម្មុយនិស្តវៀតណាមលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម តាមរយៈការបកស្រាយរបស់វាគ្មិនជាតិ និងអន្តរជាតិ ។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពី ថ្ងៃទី ០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៤៩ ប្រធានាធិបតីបារាំងឈ្មោះ វ៉ែនសង់ អូរិយោល (Vincent Auriol) បានប្រកាសច្បាប់ លេខ ៤៩-៧៣៣ ក្នុងការប្រគល់ដែនដីកូស័ងស៊ីន ឲ្យទៅជារដ្ឋចំណុះវៀតណាមដែល ពលរដ្ឋខ្មែរចាត់ទុកថា ជាសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់ ។
សព្វថ្ងៃ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម មិនមានសិទ្ធិប្រារព្ធខួប ទិវា ៤ មិថុនា ដើម្បីរំឭកដល់ថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិរបស់ខ្លួន ដែលអាណានិគមនិយមបារាំងបានកាត់ដែនដីកម្ពុជាក្រោម និងវាសនារបស់ខ្លួន ផ្ទេរឲ្យទៅនៅក្រោមនឹមអាណានិគមថ្មីរបស់យួននោះឡើយ ។ ទិវានេះ ប្រារព្ធបានតែពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅក្រៅ ប្រទេសតែប៉ណ្ណោះ ៕
ខាងក្រោមជារូបថតខ្លះៗ នៃពិធីខួប ៦៨ ឆ្នាំ នៃទិវា ៤ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១៧ ដែលបានប្រារព្ធ នៅរដ្ឋវ៉ាស៊ិនតោនស្តេត សហរដ្ឋអាមេរិក។ រូបថតៈ ស៊ឺន ចែងចើន
