ដោយ ថាច់ វឿង
សមណសិស្ស និង សិស្សានុសិស្ស នៃ សាលាពុទ្ធិកសិក្សា ឬសាលាភាសាបាលី ដែលសិក្សានៅតាមវត្តអារាមនានាទូទាំងខេត្តព្រះត្រពាំង នឹងបើកកម្មវិធីប្រឡងបិទវគ្គសិក្សា ប្រចាំឆ្នាំ ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៣ នៅក្នុងខែបុស្ស ត្រូវនឹងខែមករា ដើមឆ្នាំ ២០២០ ខាងមុខនេះ ។ ការប្រឡងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសមណសិស្ស និងសិស្ស បានសិក្សាអស់រយៈពេល ៩ ខែកន្លងមកនេះ ។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយរបស់ គណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរ ប្រចាំស្រុកថ្កូវ នៃ ខេត្តព្រះត្រពាំង ឬសមាគមសង្ឃដែលមានឈ្មោះថា សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិស្រុកថ្កូវ ចុះថ្ងៃទី ២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ បានបញ្ជាក់ថា ចាប់ពីថ្ងៃទី ៣ ដល់ ថ្ងៃទី ១២ ខែមករា ដើមឆ្នាំ ២០២០ ខាងមុខនេះ សមាគមរបស់ខ្លួននឹងចាត់តាំងកម្មវិធីប្រឡងថ្នាក់ ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ចាប់ពីថ្នាក់ទី ១ ដល់ទី ៣ ឬ ថ្នាក់បាលីទី ១ ដល់ថ្នាក់បាលីទី ៣ ដើម្បីផ្ដល់វិញ្ញាបនប័ត្រដល់សមណសិស្ស និង សិស្សដែលសិក្សាអស់រយៈពេល ៩ ខែកន្លងមក ។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដដែល បានបញ្ជាក់ថា ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិទី ១ ឬ បាលីទី ១ ត្រូវជួបជុំគណៈកម្មការមេប្រយោគ នៅវេលាម៉ោង ២ រសៀល ថៃ្ងសុក្រ ៩ កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ។ លុះដល់ថៃ្ង ១០ និង ១១ កើត ចូលប្រឡង ។ រាត្រី ១១ កើត ខែបុស្ស ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៥ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ ប្រកាសលទ្ធផលធ្លាក់ជាប់ ។ ថ្នាក់នេះ សិស្សចំនួន ១៨ បន្ទប់ ដែលបានសិក្សានៅក្នុងវត្តនីមួយៗទូទាំងស្រុកថ្កូវ នឹងមកជួបជុំគ្នា ហើយប្រឡងរួមនៅក្នុង វត្តបុទុមសិរីកោះកែវ (កោះទន្លាប់) ។ ចំណែក ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ទី ២ និងទី ៣ ត្រូវជួបជុំគណៈកម្មការមេប្រយាគ នៅវេលាម៉ោង ២ រសៀល ថៃ្ងសុក្រ ១ រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព. ស. ២៥៦៣ លុះថៃ្ង ២ និង ៣ រោច ចូលប្រឡង ។ លុះរាត្រី ៣ រោច ខែបុស្ស ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ១២ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ នេះ ប្រកាសលទ្ធផលធ្លាក់ជាប់ ។ ថ្នាក់ ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិទី ២ មាន សិស្សចំនួន ១៥ បន្ទប់ និង ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិទី ៣ មានសិស្សចំនួន ១០ បន្ទប់ ដែលបានសិក្សានៅក្នុងវត្តនានាទូទាំងស្រុកថ្កូវ មកប្រឡងនៅក្នុង វត្តទក្សិលានិគ្រោធ (ចុងព្រៃ) ។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននេះដដែល បានបញ្ជាក់ថា សមណសិស្ស និង គ្រប់អង្គ និងរូប ត្រូវបង់ប្រាក់សម្រាប់បំពេញបែបបទ ចំនួន ១០០.០០០ដុង (មួយរយពាន់ដុង) ប្រមាណ ៤ ដុល្លារកន្លះ និង វត្តដែលមានសិស្សចូលរួមប្រឡង ត្រូវបង់ប្រាក់ចំនួន ៣.៥០០.០០០ដុង (បីលានប្រាំរយពាន់ដុង) ប្រមាណ ១៣៣ ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីជួយ ដល់វត្តដែល ជាម្ចាស់ផ្ទះចាត់តាំងកម្មវិធីប្រឡង ។
ចំណែកនៅស្រុទាំង ៨ ផ្សេងទៀត គឺ ស្រុកផ្នោដាច់, ស្រុកមាត់សមុទ្រ, ស្រុកកន្លង់, ស្រុកកំពង់ស្ពាន, ស្រុកកំពង់ធំ, ស្រុកកញ្ចោង និង ទីរួមខេត្ត នឹងចាត់កម្មវិធីប្រឡងទូទាំងស្រុក នៃស្រុកនីមួយៗ ដូចស្រុកថ្កូវ ផងដែរ ។ ចំណែកថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិទី ៤ ឬ បាលីរង និង ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិទី ១, ២ និង ៣ សាលាគណខេត្តព្រះត្រពាំងនឹងចាត់កម្មវិធី ប្រឡងរួមទូទាំងខេត្ត បន្ទាប់ពីកម្មវិធីប្រឡងថ្នាក់ស្រុកបានបញ្ចប់ ។
សូមបញ្ជាក់ថា នេះជាកម្មវិធីសិក្សាផ្នែកពុទ្ធចក្រជាភាសាខ្មែរ និងបាលី ត្រូវបើកសាលានៅតាមវត្តអារាមនានាក្នុងខេត្តព្រះត្រពាំង ចាប់ពីថ្ងៃ ១ រោច ខែវិសាខ ដើមពុទ្ធសករាជ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។ ការសិក្សាផ្ដោតលើធម៌អាថ៌វិន័យនៅក្នុងពុទ្ធសាសនា, អក្សរសាស្ត្រផ្នែកភាសាបាលី, អក្សរសាស្ត្រផ្នែកភាសាខ្មែរ និង វិជ្ជាផ្លូវលោកមួយចំនួន ដូចជា គណិតវិជ្ជា និង ភាសាអង់គ្លេស ជាដើម ។
ក្នុងរវាងទសវត្សរ៍ ៨០ ក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតមេគណ ខេត្តព្រះត្រពាំង ព្រះតេជ ព្រះគុណ គឹម តុក ចើង កម្មវិធីសិក្សាមួុយនេះ មានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំង ទាំងផ្នែកអក្សរសាស្រ្ត ប្រវត្តិសាស្រ្ត និង ភូមិសាស្រ្ត ជាដើម ។ ពេលនោះ ដើម្បីលុបបំបាត់អក្សរសាស្ត្រខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម រដ្ឋាភិបាលយួនបានបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍មួយហៅថា កាសេ ៥០ (KC50) ដែលពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចាត់ទុកថា ជានយោបាយរបស់យួនដើម្បីចាប់ព្រះសង្ឃ និស្សិត និង បញ្ញវន្ត ខែ្មរក្រោមដាក់ពន្ធនាគារ និងធ្វើទុក្ខទារុណកម្ម ។ ពេលនោះ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ០២ រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំ ខាល អដ្ឋស័ក ព. ស. ២៥៣០ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ១៨ ខែធ្នូ គ. ស. ១៩៨៦ ព្រះតេជព្រះគុណ គឹម តុក ចើង ត្រូវរដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តយួនធ្វើឃាតនៅក្នុងពន្ធនាគារយ៉ាងព្រៃផ្សៃជាបំផុត ក្នុងព្រះជន្ម ៥១ វស្សា ។
សូមជំរាបថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ សេចក្ដីប្រកាសជា សកលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម (UNDRIP) កាលពីឆ្នាំ ២០០៧ កន្លងទៅនេះ ។ នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសនេះ មាន ៤៦ មាត្រា ក្នុងនោះ មាត្រាទី ៨ បានបញ្ជាក់ថា “គ្រប់ជនជាតិ ឬ ជនជាតិដើមគ្រប់រូប មានសិទ្ធិក្នុងការមិនត្រូវបានគេធ្វើឧបនេយ្យកម្ម និងបំផ្លាញវប្បធម៌របស់ខ្លួនឡើយ” ៕
