ដោយ ស៊ឺន ចែងចើន
សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ នៅស្រុកកំពង់ធំនៃខេត្តព្រះត្រពាំង ដែនដីកម្ពុជាក្រោម នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ១០ ខែមករា ២០១៩ ម្សិលមិញនេះ បានចាត់តាំងពិធីប្រឡងបញ្ចប់ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិឆ្នាំទី ១ ឬបាលីទី ១ ប្រចាំឆ្នាំ ២០១៩ នៅវត្តពោធិទេពចេតិយារាម (ផ្នោរអណ្ដែត) ឋិតនៅភូមិផ្នោអណ្តែត ឃុំកំពង់ទូក ស្រុកកំពង់ធំ ខេត្តព្រះត្រពាំង ។
បេក្ខសមណសិស្ស-សិស្សទាំងខ្មែរក្រោម នៃសាលាពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ឬថ្នាក់ពុទ្ធិកអនុវិទ្យាល័យទី ១ នៅទូទាំងស្រុកកំពង់ធំ ដែលបាននិមន្តមកសិក្សា នៅតាមវត្តអារាមនានា ក្នុងស្រុកមួយនេះ និងគណៈមេប្រយោគ គ្រូបង្រៀន គណៈកម្មការវត្ត បានមកជួបជុំគ្នា ដើម្បីចូលរួមក្នុងកម្មវិធីប្រឡងរួមបញ្ចប់ថ្នាក់ទូទាំងស្រុក ប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេល ៣ ថ្ងៃ គឺចាប់ពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៥ កើត ដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ៧ កើតខែបុស្ស ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦២ ត្រូវ នឹងថ្ងៃទី ១០ ខែមករា ដល់ថ្ងៃទី ១២ ខែមករា គ្រិស្តសករាជ ២០១៩ នេះ ។
ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ដែលជាសមាជិកគណៈកម្មការមេប្រយោគ ក្នុងលក្ខខណ្ឌសុំមិនបញ្ចេញព្រះនាម បានថ្លែងប្រាប់វិទ្យុសំឡេងកម្ពុជាក្រោម ពីមណ្ឌលប្រឡង អំពីទិដ្ឋភាពទូទៅថ្ងៃ ប្រឡងរបស់សមណសិស្ស និងសិស្សនៅឆ្នាំនេះ នាវត្តពោធិទេពចេតិយារាម (ផ្នោរអណ្ដែត) និងអំពីរដូវកាលនៃការរៀបចំកម្មវិធីប្រឡងបញ្ចប់កម្មវិធីសិក្សារបស់សមណសិស្សទូទាំងស្រុក និងខេត្ត ដែលបានសិក្សារយៈពេល ៩ ខែ នៅក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០១៨ ក្រោមការចាត់តាំងរបស់ អាគារសិក្សាធិការនៃគណៈមន្ត្រីសង្ឃថ្នាក់ស្រុក និងថ្នាក់ខេត្ត យ៉ាងនេះថា៖
ប្រភពពីព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមដដែលឲ្យដឹងបន្ថែមទៀតថា សមណសិស្ស និងសិស្ស មកពីវត្តអារាមនានា នៅទូទាំងស្រុកកំពង់ធំ ដែលបានចូលប្រឡងរួមបញ្ចប់ថ្នាក់ឆ្នាំសិក្សាពុទ្ធសករាជ ២៥៦២ សរុបទាំងអស់មានចំនួន ១៥៥ អង្គ និងរូប ក្នុងនោះ ក៏មានមានយុវ័ន យុវតី កុមារា កុមារី ចូលរួមប្រឡងផងដែរ ។ ចំណែកគណៈកម្មការមេប្រយោគ ដែលបាននិមន្ត និងអញ្ជើញមកពីវត្តនានា ដើម្បីកែវិញ្ញាសា និងសម្រេចលទ្ធផលប្រឡង មានចំនួន ១៣២ អង្គ និងរូប ។
ចំពោះវិញ្ញាសា ដែលសមណសិស្ស បានសិក្សានៅក្នុងថ្នាក់នីមួយៗ ហើយត្រូវបានលើកយកមកប្រឡងនោះ មានចំនួន ១៣ វិញ្ញាសា គឺ សរសេរតាមអាន តែងសេចក្ដី វប្បធម៌ខ្មែរ វៀតណាមប្រែខ្មែរ ពុទ្ធប្បវត្តិ សាមណេរវិន័យ អង់គ្លេស បែបប្រែបាលី វេយ្យាករណ៍ខ្មែរ វេយ្យករណ៍បាលី ចំណោទ ភាសាខ្មែរ និងគតិសាសនា ។
កម្មវិធីប្រឡងនេះ នឹងប្រកាសលទ្ធផល និងមានប្រគេនរង្វាន់លើកទឹកចិត្តដល់សមណសិស្សពីគណៈកម្មការប្រឡង នៅរាត្រីថ្ងៃទី ១២ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ នាមណ្ឌលប្រឡងវត្តពោធិទេពចេតិយារាម (ផ្នោរអណ្ដែត) ដែលជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំពិធីប្រលងរួមថ្នាក់ស្រុក ។ គណៈកម្មការប្រឡងបានឲ្យដឹងថា រយៈពេល ៣ ថ្ងៃដែលព្រះសង្ឃកំពុងប្រឡងនេះ មានពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរក្រោម នៅចំណុះជើងវត្តនានាក្នុងស្រុកមួយនេះ បានចូលរួមជួយឧបត្ថម្ភដល់កម្មវិធីប្រឡងនេះផង ។ បន្ថែមពីលើនេះ ក៏មានពុទ្ធបរិស័ទជាច្រើន បានចុះឈ្មោះធ្វើជារង្វាន់ទៅតាមលេខរៀង ចាប់ពីលេខ ១ ដល់លេខចុងបញ្ចប់ ដើម្បីឡើងវេទិកាប្រគេនសមណសិស្ស នៅរាត្រីថ្ងៃដដែលនោះដែរ ។
នេះជាកម្មវិធីសិក្សាផ្នែកពុទ្ធិកសិក្សាជាភាសាខ្មែរ ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរក្រោម ប្រចាំស្រុកកំពង់ធំ បន្ទាប់ពីសមណសិស្សបានសិក្សាក្នុងវត្តនីមួយៗ អស់រយៈពេល ៩ ខែ គឺចាប់ពីថ្ងៃ ១ រោច ខែវិសាខ រហូតដល់ខែបុស្ស នៃចន្ទគតិរៀងរាល់ឆ្នាំ ។
សូមបញ្ជាក់ថា កម្មវិធីប្រឡងរួមបញ្ចប់ថ្នាក់ទូទាំងស្រុក ក្រោមការចាត់តាំងរបស់សមាគមសង្ឃស្រុកទាំង ៨ រួមមាន៖ ស្រុកកំពង់ស្ពាន ស្រុកផ្នោដាច់ ស្រុកថ្កូវ ស្រុកញ្ចោង ស្រុកកន្លង់ ស្រុកមាត់សមុទ្រ ស្រុកកំពង់ធំ និងទីរួមខេត្ត ។ ស្រុក នីមួយៗ បានរៀបចំកម្មវិធីប្រឡងរួម នៅក្នុងមណ្ឌលប្រឡងនៅក្នុងវត្តណាមួយ ដែលបានទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ក្នុងការទទួលសមណសិស្ស និងសិស្សមកពីវត្តនានាទូទាំងស្រុក ។ ចំណែកកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ពុទ្ធិកសិក្សា នៅថ្នាក់ខេត្តវិញ គឺរួមបញ្ចូលផ្នែកពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិឆ្នាំទី ៤ (បាលីរង) និងផ្នែកពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំទី ១ (គរុកោសល្យទី ១) រហូតដល់គរុកោសល្យទី ៣ ។ កម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ខេត្ត ផ្ដោតលើការរៀនអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ និងភាសាបាលី ក្រោមការចាត់តាំងរបស់គណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរ នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលមានឈ្មោះថា “សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ” ។ សមាគមមួយនេះ ដើរតួនាទីបណ្ដុះបណ្ដាលវិស័យអប់រំដល់ពលរដ្ឋ និងព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម បានសិក្សារៀនសូត្រទាំងផ្នែកពុទ្ធចក្រ និងអាណាចក្រ ។
គួរំឭកផងដែរថា នៅកម្ពុជាក្រោម បច្ចុប្បន្នមិនទាន់មានសាលាមហាវិទ្យាល័យ ឬសកលវិទ្យាល័យណាមួយ ទាំងផ្នែកពុទ្ធចក្រ និងអាណាចក្រ ដែលបង្កើតឡើងដោយពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្ចាស់ស្រុក នៅឡើយទេ ។ ដូច្នេះ ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមអង្គណា ដែលចង់បន្តការសិក្សាថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ ត្រូវតែនិមន្តចេញទៅប្រទេសកម្ពុជា ឬប្រទេសថៃថៃ ។ ចំណែកព្រះសង្ឃ ដែលចង់និមន្តទៅបន្តការសិក្សា នៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវចុះឈ្មោះរៀនថ្នាក់អនុវទ្យាល័យ ឬវិទ្យាល័យសាឡើងវិញ ព្រោះវិញ្ញាបនបត្រថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ដែលចេញដោយអាគារធិការសិក្សានៃគណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរខេត្តព្រះត្រពាំង នៃដែនដីកម្ពុជាក្រោម មិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ ដោយក្រសួងអប់រំជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាឡើយ ។ ផ្ទុយពីប្រទេសកម្ពុជា នៅឯប្រទេសថៃវិញ ក្នុងនាមជាប្រទេសមួយ ដែលមិនមែនជាជាតិខ្មែរឈាមខ្មែរដូចគ្នាផង តែសាកលវិទ្យាល័យរបស់គេ បានទទួលស្គាល់សមមូលវិញ្ញាបនបត្រ មកពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម ហើយបានលើកទឹកចិត្តឲ្យសមណសិស្សខ្មែរក្រោមរាប់រយអង្គ មានឱកាសចូលបន្តការសិក្សានៅតាមមហាវិទ្យាល័យនានាយ៉ាងច្រើន ដូចជា មហាវិទ្យាល័យមហាចុឡាឡុងករណ៍រាជវិទ្យាល័យ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅខេត្តអយុធ្យា និងទីក្រុងបាំងកក់ជាដើម ។
គួរជម្រាបជូនថា នៅកម្ពុជាក្រោម បច្ចុប្បន្នមានវត្តចំនួន ៤៦១ វត្ត (ក្នុងនោះខេត្តព្រះត្រពាំង មានវត្តខ្មែរទាំងអស់ចំនួន ១៤៣ វត្ត) និងមានព្រះសង្ឃរាប់ម៉ឺនអង្គ កំពុងតែប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា ប្រពៃណី ទំនៀនទម្លាប់ វប្បធម៌ អរិយធម៌ និងសិក្សាអក្សរសាស្ត្រជាតិខ្មែរ បានគង់វង្សតរហូតមកដល់ឥឡូវ ៕
ខាងក្រោមនេះ ជារូបថតខ្លះៗ នៃសកម្មភាព បេក្ខសមណសិស្ស និងយុវសិស្ស ក្នុងពិធីប្រឡងរួមថ្នាក់បាលីទី ១ ទូទាំងស្រុកកំពង់ធំ នៅវត្តពោធិទេពចេតិយារាម (ផ្នោអណ្តែត) ។ រូបថតៈ ហ្វេសប៊ុក
