សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ស្នើគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស ឲ្យវៀតណាមគោរពនូវ សិទ្ធិសម្រេចវាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង របស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម

ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន

សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម (KKF) នឹងចូលប្រជុំ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី ១២៥ របស់ គណៈកម្មការ សិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពី កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ លើ សិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ នៅការិយាល័យអង្គការ សហប្រជាជាតិ នាទី ក្រុងហ្សឺណែវ នៃប្រទេសស្វិស ដើម្បីដាក់របាយការណ៍ និងថ្លែងការណ៍ អំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ខណៈដែលប្រទេសវៀតណាម នឹងឡើងឆ្លើយបំភ្លឺ ជាមួយនឹង គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសហប្រជាជាតិ នូវការអនុវត្ត កិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ខ្លួន លើសិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ នៅថ្ងៃទី ១១ និង ១២ ខែមីនា ដើមសប្ដាហ៍ ខាងមុខនេះ ។

ប្រតិភូសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វិស ថ្ងៃទី ១០ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៩ ។

តាមគំរោង សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នឹងថ្លែងការណ៍ នៅថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា ខានស្អែកនេះ ដើម្បីផ្ដល់ អនុសាសន៍ដល់ គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស នៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីការមិនបានអនុវត្តលើកិច្ច ព្រមព្រៀង អន្តរជាតិ ស្ដីពីសិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ របស់ប្រទេសវៀតណាម សម្រាប់ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម នៅដែន ដីកម្ពុជាក្រោម ។ នៅក្នុងញត្តិដែលបានដាក់ទៅ គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស នៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNHRC) សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានគូសបញ្ជាក់នូវចំណុចសំខាន់ៗ ស្រង់ចេញពី រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសវៀតណាម និង កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្ដីពី សិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ បានចែងថា មានការធានា នូវសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និង គោរពនូវ “សិទ្ធិសម្រេចវាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង” របស់ប្រជាជាតិនីមួយៗ តែវៀតណាមមិន បានអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិនេះឡើយ ។

យោងតាមញត្តិនេះដដែល សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានផ្ដល់អនុសាសន៍ទៅសមាជិក នៃ គណៈកម្មការសិទ្ធិ មនុស្ស ដើម្បីយកទៅឲ្យប្រទេសវៀតណាម ត្រូវអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្ដីពី សិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ (CCPR) សម្រាប់ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម មានដូចជា៖

វៀតណាម ត្រូវតែ គោរពនូវ “សិទ្ធិសម្រេច វាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង” របស់ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម យោងតាមមាត្រាទី ១ ។
វៀតណាមត្រូវតែធានានូវការអនុវត្ត សិទ្ធិនេះ ដោយគ្មានការប្រកាន់ពូជសាសន៍លើខ្មែរក្រោម យោងតាម មាត្រា ទី ២ ។
វៀតណាមត្រូវតែគោរពនូវសិទ្ធិ សេរីភាពក្នុងការប្រតិបត្តិសាសនារបស់ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម យោងតាម មាត្រាទី ១៨ និង ២៧ ។ ចំណុចនេះ
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានបញ្ជាក់ថា ខ្មែរក្រោម ជាអ្នកគោរព ប្រតិបត្តិតាមពុទ្ធសាសនាថេរវាទ មានវត្តអារាមប្រមាណជាង ៤០០ វត្តនៅកម្ពុជាក្រោម តែគ្មាន អង្គការ ឬ ស្ថាប័នពុទ្ធសាសនាឯករាជ្យរបស់ខ្លួនឡើយ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ត្រូវរស់នៅក្រោមការ បញ្ជា និង លូកដៃចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងពីសំណាក់ សមាគមពុទ្ធសាសនាវៀតណាម ដែលដឹកនាំដោយព្រះ សង្ឃមហាយានជនជាតិយួន ទៅវិញ ។
វៀតណាម ត្រូវតែគោរពនូវសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញទស្សនៈ និង មតិ ព្រមទាំងសិទ្ធិក្នុងការបង្កើតសមាគម របស់ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម យោងតាមមាត្រា ទី ១៩, ២១ និង ២២ ។ ចំណុចនេះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជា ក្រោម បានបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមរាប់លាននាក់នៅកម្ពុជាក្រោម តែពួកគេគ្មានសេរីភាព នៃ ការ បញ្ចេញមតិឡើយ ។ គ្មានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យរបស់ខ្លួនសូម្បីតែមួយ ដូចជា វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និង កាសែត ជាភាសាខ្មែរដើម្បីនិយាយអំពីការពិតរបស់ខ្មែរក្រោម តែកម្មវិធីផ្សាយទាំងនេះនាពេលបច្ចុប្បន្ន នៅកម្ពុជាក្រោម សុទ្ធតែជារបស់រដ្ឋធ្វើឡើងដើម្បី ឃោសនាអំពីគោលនយោបាយរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត យួនតែប៉ុណ្ណោះ ។ ព្រះតេជព្រគុណ ថាច់ ធឿន និង លីវ នី នៅខេត្តឃ្លាំង ត្រូវចាប់ផ្សឹក និងដាក់គុក ចាប់តាំងពី ឆ្នាំ ២០០៣ មក ដោយគ្រាន់តែផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់ វិទ្យុសំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) នៅក្រៅប្រទេស អំពីស្ថានភាព នៃ ការសិក្សាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ នៅវត្តរបស់ព្រះអង្គ តែប៉ុណ្ណោះ ។

ក្រៅពីនេះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានផ្ដល់អនុសាសន៍ជាសំនួរទៅសមាជិក នៃ គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស នៃ អង្គការសហប្រជាជាតិសួរទៅប្រទេសវៀតណាម មាន ៨ ចំណុច ដូចជា៖

ហេតុអ្វីវៀត ណាមនៅតែមិនទទួលស្គាល់ខ្មែរក្រោមជាជនជាតិដើម ដែលមានវត្តមាននៅ ដែនដីកម្ពុជា ក្រោម និងនៅក្នុងប្រទេសវឪតណាម ។ យោងតាមកថាខណ្ឌទី ៣២ នៃ របាយការណ៍របស់ប្រទេស វៀតណាមបានបញ្ជាក់ថា “ គ្មានជនជាតិដើម ឬ គ្មានបញ្ហាជនជាតិដើមដែលបានរកឃើញនៅក្នុងប្រទេស វៀតណាមទេ” ?
ហេតុអ្វីវៀតណាមមិនអនុញ្ញាតឲ្យខ្មែរក្រោមកំណត់អត្តសញ្ញាណរបស់ពួកគេថា ជាជនជាតិដើមជំនួសឲ្យ ជនជាតិភាគតិច ?
ហេតុអ្វីវៀតណាមមិនអនុញ្ញាតឲ្យខ្មែរ ហៅឈ្មោះភូមិ ស្រុក និង ខេត្តនៅកម្ពុជាក្រោម ជាភាសាខ្មែរ ។
គួររំឭកទៅវៀតណាមផងថា សេរីភាពសាសនា គឺជាសេរីភាព មិនមានជាឯកសិទ្ធិដែលផ្ដល់ដោយរដ្ឋាភិ បាលទេ ?
តើធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីវៀតណាមធានាឲ្យបានថា ខ្មែរក្រោម មានសេរីភាពពេញលេញក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិ ពុទ្ធសាសនា ដោយគ្មានការភ័យខ្លាច ព្រោះថា នាពេលបច្ចុប្បន្ន ព្រះចៅអធិការនៃវត្តនីមួយៗ នៅកម្ពុជា ក្រោម ត្រូវតែតាំងដោយ សមាគមពុទ្ធសាសនាវៀតណាម ?
តើវៀតណាមមានគំរោងកែលម្អ “ច្បាប់សេរីភាពសាសនា” ដើម្បីឲ្យខ្មែរក្រោមមានសេរីភាពក្នុងការបង្កើត សមាគមពុទ្ធសាសនាឯករាជ្យរបស់ខ្លួន ដោយគ្មានការគ្រប់គ្រងពីព្រះសង្ឃមហាយានយួនដែរឬទេ ?
ពេលណា ទើបវៀតណាម អនុញ្ញាតឲ្យខ្មែរក្រោម មានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯកជនជាភាសា ខ្មែរ ដូចជា ទូរទស្សន៍ វិទ្យុ និង កាសែត ជាដើម នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ?
តើវៀតណាមអាចកែប្រែច្បាប់សន្តិសុខលើប្រព័ន្ធអិនធើណិត ដោយអនុវត្តតាមមាត្រាទី ១៩ នៃ កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយបានដែរឬទេ ?

សូមបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំលើកទី ១២៥ របស់ គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស នៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពី សិទ្ធិស៊ីវិល និងនយោបាយ ប្រព្រឹត្តទៅ ចាប់ពីថ្ងៃទី ៤ ដល់ ២៩ ខែមីនា នេះ នៅការិយាល័យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នាទី ក្រុងហ្សឺណែវ (Geneva) នៃ ប្រទេសស្វិស (Switzerland) ។ កិច្ចប្រជុំ លើកនេះ គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស នឹងធ្វើការពិនិត្យនូវការអនុវត្តរបស់ប្រទេសហត្ថលេខីមួយចំនួន ដូចជា អង់ហ្គូឡា (Angola) , អេស្តូនៀ (Estonia), នីហ្គើ (Niger) និងវៀតណាម ។

ប្រទេសវៀតណាម នឹងឡើងធ្វើរបាយការណ៍លើកទី ៣ នៅថ្ងៃទី ១១ និង ១២ ខែមីនា នេះ ដោយរបាយការណ៍ លើកទី ២ បានធ្វើកាលពីឆ្នាំ ២០០២ ។ យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានវៀតណាម (VNA) បានបញ្ជាក់ថា លើកនេះ វៀតណាម នឹងបញ្ជូន លោក ង្វៀង ខាន់ ង៉ុក (Nguyen Khanh Ngoc) ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ នៃ ប្រទេស វៀតណាម ធ្វើជាតំណាងប្រតិភូរបស់ខ្លួន ចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដើម្បីឆ្លើយបំភ្លឺជាមួយនឹង គណៈកម្មការសិទ្ធិ មនុស្ស ។
គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស នៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNHRC) ជាស្ថាប័នឯករាជ្យជំនាញមួយក្នុងការពិនិត្យ នូវការអនុវត្ត លើកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្ដីពី សិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ របស់ប្រទេសដែលបានចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ។ កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្ដីពី សិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ (International Covenant on Civil and Political Rights) អក្សរកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា ICCPR ជាសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិមួយ ដែល មហា សន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានអនុម័ត កាលពី ថ្ងៃទី ១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៦៦ និងមានចូលជាធរមានចាប់ពីថ្ងៃទី ២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៧៦ ស្ដីពី សិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ របស់មនុស្សទូទៅ ។ រាល់ប្រទេសហត្ថលេខី ត្រូវតែ គោរពនូវសិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ របស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ក្នុងនោះ មានសិទ្ធិក្នុងការរស់នៅ, សិទ្ធិក្នុងការគោរព សាសនា, សិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិ និង សិទ្ធិសម្រេចវាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង ជាដើម ។ កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ ស្ដីពី សិទ្ធិស៊ីវិល និង នយោបាយ មាន ៦ ជំពូក និង ៥៣ មាត្រា ក្នុងនោះ មាត្រាទី ១ ត្រូវគោរពនូវ សិទ្ធិសម្រេចវាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង របស់ប្រជាជាតិនីមួយៗ ។

ប្រតិភូ នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែល ចូលរួមប្រជុំនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ រួមមាន លោក ម៉ៅ មុនី ជាអនុប្រធាន នៃសហព័ន្ធ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម, លោក ស៊ឺន ហ៊ួរ ជាអគ្គ លេខាធិការនៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម, បណ្ឌិត Joshua Cooper ជាទីប្រឹក្សា នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម,លោក ថាច់ វាសនា ជាសមាជិក នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និង ជាសហការី នៃ ទូរទស្សន៍ ព្រៃនគរ និង វិទ្យុសំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK), ព្រះតេជព្រះគុណ សឺង យ៉ឹង រតនា ជាប្រធាន នាយកដ្ឋាន ព័ត៌មាន នៃ សហព័ន្ធខ្មែរ កម្ពុជាក្រោម និងជាអភិបាល សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ, ព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ប្រីជា គឿន ជាអនុប្រធាន នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និង ជានិពន្ធនាយក នៃ សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ ៕