ដោយ ថាច់ ប្រជា គឿន l សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមបានចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំស្ដីពីសេរីភាពជំនឿសាសនានៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែល ប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេល ២ ថ្ងៃ គឺ នៅថ្ងៃទី ១១ និង ១២ ខែមីនា នេះ នាទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វិស ។ នៅក្នុងកិច្ច ប្រជុំនេះ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានធ្វើកិច្ចសន្ទនាដោយផ្ទាល់ជាមួយនឹងប្រេសិតអង្គការ សហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកខាងសេរីភាពជំនឿសាសនា ស្ដីអំពីសេរីភាពជំនឿសាសនានៅក្នុងពិភពលោក ក្នុងនោះ មានវៀតណាម ជាប្រទេសមួយដែលមានប្រវត្តិនៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏អួរអាប់ ផងដែរ ។
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំនៅខាងក្រៅមួយដែលមានឈ្មោះថា “Side Event” ដើម្បីជម្រាបអំពីបញ្ហាសេរីភាពជំនឿសាសនារបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដោយមានការ ចូលរួមពីថ្នាក់ដឹកនាំសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មួយចំនួន ដូចជា បណ្ឌិត Joshua Cooper ទីប្រឹក្សាសហព័ន្ធ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងជានាយកវិទ្យាស្ថានសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋហាវ៉ៃ (Hawaii Institute for Human Rights) , អ្នកនាង កៀង សុធី ប្រធាន គណៈកម្មការធិការយុវជន សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា KKFYC , លោក ឡឹម ដន និង នាង គឹម ធីវណ្ណដា សមាជិកនៃ KKFYC មកពីប្រទេសបារាំង និង សហរដ្ឋអាមេរិក ។
ប្រេសិតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកខាងសេរីភាពជំនឿសាសនា លោក Heiner Bielefeldt ដែលជា អ្នកធ្លាប់បានធ្វើដំណើរទៅទស្សនកិច្ចនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម កាលពីឆ្នាំ ២០១៤ នោះ បានឡើងថ្លែងបើកកម្មវិធី នៃកិច្ចប្រជុំ Side Event របស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមស្ដីអំពី “សេរីភាពសាសនានៅវៀតណាម និងនៅដែន ដីកម្ពុជាក្រោម” ។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានជាភាសាអង់គ្លេសមួយរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលបានចេញផ្សាយនៅលើគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៥ នេះ ។
លោក Heiner Bielefeldt បានថ្លែងនៅក្នុងប្រជុំបញ្ជាក់អំពីទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែងនៃជីវភាពការប្រតិបត្តិសាសនានៅប្រទេសវៀតណាម និងពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជាក្រោមថា ឋិតនៅក្រោមការចាត់តាំងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងពីបក្សកុម្មុយនិស្ត វៀតណាម ហើយបរិស័ទគ្រប់សាសនាកំពុងតែងប្រឈមនឹងបញ្ហាទុក្ខលំបាកយ៉ាងខ្លាំង ។
លោក Heiner Bielefeldt ថ្លែងថា៖ “ជីវិតសាសនាអាចនឹងប្រព្រឹត្តិទៅបានចំពោះតែអ្វីដែលគេបង្កើតឡើង ដោយ មានកំណត់តែប៉ុណ្ណោះ ។ ការបង្កើតនេះ វាមានលក្ខណៈចង្អៀតខ្លាំងណាស់ និងសហគមន៍សាសនាត្រូវប្រឈម នឹងបញ្ហាទុក្ខលំបាកយ៉ាងច្រើន” ។
មានចម្ងល់ថា ប្រទេសវៀតណាម កំពុងតែមានបញ្ហាខាងសេរីភាពសាសនាមែនឬ ? លោក Heiner Bielefeldt បានបញ្ជាក់ថា វាជា “បញ្ហាធំ” ជាមួយនឹងជំនឿសាសនា និងសេរីភាព ។ ដើម្បីការប្រតិបត្តិសាសនាមានយុត្តិធម៌ និងសេរីភាព រដ្ឋាភិបាលត្រូវបើកចំហឲ្យប្រជាជនធ្វើដោយខ្លួនរបស់ពួកគេ តែផ្ទុយទៅវិញ ប្រជាពលរដ្ឋធ្វើអ្វីត្រូវឋិត នៅក្រោមការចាត់តាំង និងកំណត់បង្គាប់បញ្ជាពីរដ្ឋាភិបាល តែប៉ុណ្ណោះ ។ ឧទាហរណ៍ដូចជាការរៀបចំពិធី សាសនកិច្ចម្ដងៗ ត្រូវសុំច្បាប់ជាមុន ទើបអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន និងមានកន្លែងខ្លះ បានត្រូវរដ្ឋាភិបាលបដិសេធ ដោយចោទប្រកាន់ថាមាន “គំនិតបះបោរ” ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ហើយរដ្ឋាភិបាលបានឆ្លើយតបចំពោះប្រជាពល រដ្ឋវិញ ដោយការបង្ក្រាបពីកម្លាំងសមត្ថកិច្ច ។
លោក Heiner Bielefeldt បានបន្តទៀតថា ខណៈដែលប្រទេសវៀតណាមមានគោលនយោបាយបើកចំហឲ្យ មានសេរីភាពខាងជំនឿសាសនា “ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញយ៉ាងព្រៃផ្សៃក្រោមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ” នៅតែមាន សម្រាប់ក្រុម ដែលមានបំណងចង់បានស្វ័យភាពសាសនា” នៅឡើយ ។
ព្រះសង្ឃត្រូវគាបសង្កត់យ៉ាងតឹងរ៉ឹងដោយ “គំនាបរបស់រដ្ឋាភិបាល” ។ សាសនាក៏បានត្រូវបង្កើតឡើង ដើម្បីរៀននូវ វគ្គសិក្សាស្ដីពីទ្រឹស្ដីម៉ាកឡេនីន (Marxist Leninism) ផងដែរ ។ វាមិនត្រឹមតែឋិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងតែប៉ុណ្ណោះ ទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងត្រូវរដ្ឋាភិបាលកេងប្រវញ្ចលើសាសនា ទៀតផង ។ ការពិត ជីវិតសាធារណៈ និងសាសនា កំពុង តែត្រូវកាន់កាប់ផ្ដាច់មុខដោយបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ។
មុនពេញបញ្ចប់កថា លោក Heiner Bielefeldt បានថ្លែងអំណរគុណដល់ពលរដ្ឋ និង ព្រះសង្ឃនៅកម្ពុជា ក្រោមដែលមានសេចក្ដីក្លាហានទៅជួបរូបលោកផ្ទាល់ ដើម្បីធ្វើរបាយការណ៍អំពីបញ្ហាជាក់ស្ដែងនៅកម្ពុជាក្រោម តាមរយៈការឧទ្ទេសនាមពីសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក្នុងពេលដែលលោកបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅវៀត ណាម និងដែនដីកម្ពុជាក្រោម កាលពីឆ្នាំ ២០១៤ កន្លងទៅនេះ ។ លោកថា ព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋដែលលោកបាន ជួប មានសេចក្ដីក្លាហានយ៉ាងខ្លាំង ទោះបីមានការយាយី និងគំរាមកំហែងពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដើម្បីរារាំង ដំណើរ មិនឲ្យអ្នកទាំងនោះមកជួបលោកយ៉ាងណាក៏ដោយ ។
ទាក់ទងនឹងរបាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ជូនទៅប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិទទួល បន្ទុកសេរីភាពសាសនា លោក Heiner Bielefeldt បានបញ្ជាក់ថា របាយការណ៍របស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម (KKF) និង អង្គការតំណាងឲ្យជនជាតិម៉ុងតៃញ៉ា ជារបាយការណ៍ដែលគួរឲ្យទុកចិត្តបំផុត។
បណ្ឌិត Joshua Cooper បានថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នារវាងក្រុមសាសនា ដើម្បីធ្វើរបាយ ការណ៍ស្ដីពីការរំលោភសិទ្ធិលើព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម និងគ្រិស្តសាសនារបស់ជនជាតិម៉ុងតៃញ៉ានៅ តំបន់ខ្ពង់រាបភាគកណ្ដាលនៃប្រទេសវៀតណាម ទៅអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុក ខាងសេរីភាពជំនឿសាសនា នៅពេលខាងមុខ ។ លោកបានលើកឡើងអំពីតួនាទីសំខាន់របស់អ្នកការពារសិទ្ធិ មនុស្សរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រៅប្រទេសថា ពួកគេមិនត្រឹមត្រឹមតែធ្វើឲ្យព័ត៌មាន នៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានត្រូវសហគមន៍អន្តរជាតិដឹងឮតែប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងបាន ជួយគាំពារដល់ជនរងគ្រោះដែលបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមទៀតផង ។ លោកបានលើកយក ករណី ភិក្ខុ លី ចិន្តា ព្រះសង្ឃវត្តព្រៃជាប់ នៃខេត្តពលលាវ ដែលត្រូវរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមចាប់ផ្សឹក និងធ្វើ ទារុណកម្ម កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ មកបញ្ជាក់ថា សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានធ្វើការជាមួយនឹងមន្ត្រីអគ្គស្នងការ អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន (UNHCR) នៅប្រទេសថៃ ដើម្បីផ្ដល់ឋានៈជាជនភៀសខ្លួនដល់ ភិក្ខុ លី ចិន្តា ឲ្យបានទៅតាំងទីលំនៅ នៅប្រទេសទីបី បន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានភៀសខ្លួនទៅសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅក្នុង អង្គការមួយនេះ នៅប្រទេសថៃ ។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការយុវជន នៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នាង កៀង សុធី មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក បានថ្លែងអំពី សេរីភាពខាងវប្បធម៌ដែលពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមកំពុងតែត្រូវប្រឈម ។ បញ្ហានេះ នាងបានបញ្ជាក់ថា ការរក្សាអត្ត សញ្ញាណវប្បធម៌ជាតិ ត្រូវគំរាមកំហែងពីរដ្ឋាភិបាលដោយចោទការប្រកាន់ទៅលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមថា ជាក្រុម “បំបែករដ្ឋ” ដោយគ្រាន់តែពួកគេប្រើពាក្យថា “ខ្មែរក្រោម” ឬ “កម្ពុជាក្រោម” សម្រាប់ហៅសម្គាល់ខ្លួនឯងថា ជាក្រុម ប្រជាជាតិមួយ និងដែនដីមួយភាគដែលឋិតនៅភាគខាងក្រោមនៃប្រទេសកម្ពុជា តែប៉ុណ្ណោះ ។ នាងថា ពាក្យ “ក្រោម” មិនមែនមានន័យថា “បំបែក” ទេ វាគ្រាន់តែបញ្ជាក់អំពីឈ្មោះភូមិសាស្ត្ររបស់ខ្លួនថា “កម្ពុជាក្រោម” ជាអតីតៈដែនដីមួយភាគ បានត្រូវកាត់ផ្ដាច់ចេញពីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានសហសព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដដែល តំណាងសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានបក ស្រាយអំពីការត្រួតត្រាលើស្ថាប័នព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមថា មុនឆ្នាំ ១៩៧៥ ពុទ្ធសាសនាខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ជាស្ថាប័នឯករាជ្យ មិនបាននៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់រដ្ឋាភិបាលវៀត ណាមឡើយ ។ តែផ្ទុយពីនេះ នៅពេលបច្ចុប្បន្ន ពុទ្ធសាសនាខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម បែរជាត្រូវឋិតនៅក្រោមការត្រូត ត្រារបស់សមាគមពុទ្ធសាសនាវៀតណាមនិកាយមហាយានយួនទៅវិញ ។ សកម្មភាពនេះ បានត្រូវសហព័ន្ធខ្មែរ កម្ពុជាក្រោមលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានយកសមាគមពុទ្ធសាសនាវៀតណាមធ្វើជាឧបការណ៍សម្រាប់ ត្រួតពិនិត្យតាមដានបង្គាប់បញ្ជារាល់កិច្ចការសាសនារបស់ព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីប្រលេះ ចេញនូវមេដឹកនាំ ឬបុគ្គលខ្មែរក្រោមរូបណាចេះការពារជាតិ និង សាសនា ដែលយួនចាត់ទុកថា មានឥទ្ធិពលធ្វើឲ្យ ប៉ះពាល់ដល់នយោបាយរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ។ ករណីនេះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានបញ្ជាក់ថា ព្រះសង្ឃវត្តតាសេក គឺ ភិក្ខុ ថាច់ ធឿន និង ភិក្ខុ លីវ នី ព្រមទាំងព្រះសង្ឃវត្តព្រៃជាប់ ភិក្ខុ លី ចិន្ដា ជាឧទាហរណ៍ ជាក់ស្ដែងស្ដីពីការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់លើពុទ្ធសាសនាខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម សព្វថ្ងៃ ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កិច្ចប្រជុំបានបញ្ចប់ទៅដោយការចូលរួមតាមដានយ៉ាង យកចិត្តទុកដាក់ពីក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើឲ្យពួកគេបានជ្រាបអំពីស្ថានភាពការរំលោភសិទ្ធិលើ សាសនា និងវប្បធម៌ខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម តាមរយៈរបាយការណ៍របស់ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិ ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានវាយតម្លៃខ្ពស់អំពីរបាយការណ៍របស់ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបានទៅ បំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាក្រោម ដែលបានធ្វើឲ្យបញ្ហាជាក់ស្ដែងរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម និងក្រុមប្រជាជាតិដទៃ ទៀតក្នុងប្រទេសវៀតណាម បានត្រូវគេដឹងឮ និងបានទទួលស្គាល់នូវអ្វីដែលសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានធ្វើ របាយការណ៍នាពេលកន្លងមក ។ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះប្រេសិតអង្គការសហ ប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកផ្នែកវប្បធម៌ លោកស្រី Farida Shaheed អំពីរបាយការណ៍ដែលលោកស្រីបានធ្វើទាក់ទិន នឹងវប្បធម៌ខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម និងបានផ្ដល់អនុសាសន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម នាពេលកន្លងមក ។ ម្យ៉ាងទៀត សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះ ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកខាងសេរីភាព សាសនា លោក Heiner Bielefeldt ផងដែរ ដែលលោកបានចំណាយពេលវេលារបស់ខ្លួន និងធ្វើរបាយការណ៍ដ៏ ក្បោះក្បាយអំពីទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែងនៃការប្រតិបត្តិសាសនានៅកម្ពុជាក្រោម និងនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម សព្វថ្ងៃ ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញការពិតផ្ទុយនឹងសម្បកខាងក្រៅដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានលាតត្រដាង ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមបានបញ្ចប់ដោយបញ្ជាក់ថា ខ្លួននឹងព្យាយាមធ្វើការជាមួយ នឹងក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមអ្នកជំនាញដែលធ្វើការនៅវៀតណាម ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិ មនុស្សនៅកម្ពុជាក្រោម ពីរដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម កាន់តែប្រសើរឡើង និងឲ្យមានការទទួលស្គាល់ ខ្មែរក្រោម ថាជាជនជាតិដើមមួយ ដូចជាជនជាតិនានាក្នុងតំបន់ ដែរ ។
វៀតណាមមិនមានការរំលោភបំពានលើសេរីភាពខាងសាសនា៖
យោងតាមព័ត៌មានដែលបានចុះផ្សាយនៅលើគេទំព័រនៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានស្រង់របាយការណ៍របស់ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងរបាយការណ៍របស់ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកខាងសេរីភាពជំនឿសាសនាថា ៖
“ប្រទេសវៀតណាមមានការព្រួយបារម្ភ និងសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះរបាយការណ៍នេះ ដែលបានរាយការណ៍ ដោយមិនប្រាកដប្រជាក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញពីស្ថានភាពពិតនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ។ សព្វថ្ងៃនេះ ៩៥ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជននៅវៀតណាម បានប្រតិបត្តិតាមជំនឿសាសនាយ៉ាងរស់រវើក ។ សេរីភាព ខាងជំនឿសាសនា មាន ចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបានការពារដោយច្បាប់ ។ រដ្ឋាភិបាលបានព្យាយាមធ្វើឲ្យល្អបំផុត ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការអនុវត្តការលើកកម្ពស់ ការឯកភាពសាសនា ការរស់នៅជាមួយគ្នាដោយសុខដុម សមភាព និងមិនមានការរើសអើង ។ មិនមានករណីនៃការគំរាមកំហែងយាយី ឬ ការសងសឹកប្រឆាំងនឹងបុគ្គលដែលបានជួបជាមួយនឹងអ្នករាយការណ៍ពិសេស ក្នុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនោះទេ ។ មានកន្លែងខ្លះ រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងថែមទៀតផង ។ វៀតណាមមានជំនឿថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនិងសមិទ្ធផលក្នុងការលើកកម្ពស់សេរីភាពជំនឿសាសនា គួរតែបានត្រូវឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងរបាយការណ៍ប្រកបដោយសុភវិនិច្ឆ័យ និងមានលក្ខណៈទូលំ ទូលាយ ។ ប្រទេសវៀតណាមខកចិត្ត ចំពោះខ្លឹមសារនៃរបាយការណ៍ថា គ្មានតុល្យភាព និងមិនអាចគាំទ្រដល់អនុសាសន៍របស់ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិបានឡើយ”៕
