ការចាប់លោក ចៅ ហេន ញាត់ក្នុងគុក ជាចន្លុះភ្លើងដុតបេះដូងខ្មែរក្រោម

ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន l ថ្ងៃទី ០១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០១១

លោក ចៅ ហេន ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមប្រកាសសាលក្រមកាល ពីថ្ងៃទី ៣១ ខែមីនា ម្សិលមិញនេះ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២ ឆ្នាំ ពីបទអ្វីមួយដែលបក្សកុម្មុយ និស្តយួនចោទថា បាន «បំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិ និង បង្កឲ្យមានភាពចលាចលនៅទី សាធារណៈ» ក្រោយពីនគរ បាលយួនបានចាប់ខ្លួនគាត់ [លោក ចៅ ហេន ] ញាត់គុក អស់រយៈពេលជាង ៣ ខែកន្លងមក ។ វាមាន យុត្តិធម៌ដែរឬទេ សម្រាប់អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាល វៀត ណាមតែងតែបាន ឃោសនាអះអាងថា ខ្លួនជានិច្ចកាលយកចិត្តទុកដាក់ដល់បញ្ហា ជីវភាពនៃការរស់នៅរបស់ជនជាតិភាគតិចទាំង ៥៤ នៅក្នុងប្រទេស ក្នុងនោះមានពល រដ្ឋជនជាតិដើមខ្មែរក្រោមផងដែរ តែដោយគ្រាន់តែ លោក ចៅ ហេន ធ្វើការ ទាមទារដី កេរដូនតាដែលត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានរឹបយកប៉ុណ្ណោះ ក៏អាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ញាត់ចូលគុកទៅហើយ ។ នេះជាសកម្មភាពមួយមិនត្រឹមតែវៀតណាមមិនបានធ្វើ តាមគោល នយោបាយ ដែលខ្លួនបានឃោសនាប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងបានជិះជាន់និង ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជនជាតិ ដើមម្ចាស់ស្រុកទាំងភ្នែកស្រស់ទៀតផង ។

វត្តអង្គតាមិញ ជាយក្រុងភ្នំពេញ ២៣ ធ្នូ ២០០៩: លោក ចៅ ហេន កំពុងបង្ហាញឯកសារដែល អាជ្ញាធ រវៀតណាមរឹបយកដីធ្លី របស់ខ្លួន នៅកម្ពុជាក្រោម ។ រូបថតៈ ថាច់ ប្រីជា គឿន

លោក ចៅ ហេន (Châu Hên) កើតឆ្នាំ ១៩៥៤ នៅក្រុមទី ១ ភូមិអាងឡើយ ឃុំចៅឡាំង ស្រុកស្វាយទង ខេត្តមាត់ជ្រូក ( Tổ I ấp An Lợi xã Châu Lăng huyện Tri Tôn tỉnh An Giang ) ជាអ្នកដឹកនាំ កសិករខ្មែរក្រោមនៅខេត្តមាត់ជ្រូកជាច្រើនគ្រួសារធ្វើការប្តឹងទៅ អាជ្ញាធរវៀតណាម ពីថ្នាក់មូលដ្ឋានទៅថ្នាក់មជ្ឈិម ពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយ ដើម្បីទាម ទារយកដីស្រែកេរដូនតាមកវិញ ក្រោយពីអាជ្ញាធរបក្សកុម្មុយនិស្តបានយកដីកេរដូនតា របស់ពួកគាត់ទៅចែកឲ្យជនជាតិយួនគ្នាគេ កាល ពីឆ្នាំ ១៩៧៨ ខណៈដែលពួកគាត់ត្រូវ បានអាជ្ញាធរវៀតណាមជម្លៀសចេញឲ្យទៅនៅខេត្ត ឃ្លាំងនិងខេត្តផ្សេងៗទៀត ក្នុង គោលបំណងអ្វីមួយដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកាលណោះបានអះអាងថា គេចចេញ ពីការចូលឈ្លានពានរបស់កងទ័ពខ្មែរក្រហមនៅតាមបណ្តាយព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម [កម្ពុជាក្រោម] ។ ក្រោយពីការជម្លៀស ពួកគាត់បានត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ ក៏ ស្រាប់តែដីកេរដូនតា របស់ខ្លួនត្រូវបានយួនយកអស់រហូតមកដល់ពេលនេះ ។ អាជ្ញាធរ វៀតណាមកាន់ជើងជនជាតិយួនរបស់ ខ្លួនមិនបានធ្វើការដោះស្រាយ និងរកយុត្តិធម៌ ជូនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្ចាស់ដីឡើយ ។
ករណីការធ្វើបាតុកម្មទាមទារដីកេរដូនតារបស់ក្រុមពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅខេត្តមាត់ជ្រូក នេះ បានអូស បន្លាយ ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយតែមិនមានលទ្ធផលឡើយ ។ លទ្ធផលនៃ ការតវ៉ានេះត្រូវទទួលបញ្ច្រាស ទិស វិញ គឺអ្នកដែលធ្វើការទាមទារត្រូវបានអាជ្ញាធរយួន តាមដាន ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ វាយដំច្រំធាក់ និងចាប់ដាក់គុក ជាដើម ។ ជនរងគ្រោះទាំង នោះរួមមាន អ្នកស្រី នាង យ៉ូន និង នាង យ៉ន ត្រូវបានតុលាការប្រជាជនយួន កាត់ទោសកាលពីឆ្នាំ ២០០៨ ឲ្យជាប់គុក ២ ឆ្នាំ កញ្ញា នាង សាវង្ស កូនស្រីរបស់ លោក ចៅ អិន ត្រូវនគរបាលយួនធ្វើទារុណកម្មរហូតដល់ស្លាប់កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១០ គ្រួសារ លោក ចៅ អុក បានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសកម្ពុជានិងឡើង ទៅសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅ ការិយាល័យអគ្គស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលជន ភៀសខ្លួន (UNHCR) ប្រចាំទីក្រុងបឹងកក់ ប្រទេសថៃ រួមជាមួយនឹងគ្រួសារ លោក ចៅ ហេន ជាដើម ។

យោងតាមដីកាចាប់ខ្លួន លោក ចៅ ហេន មួយច្បាប់ចេញថ្ងៃទី ១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១០ ដោយការិយាល័យ នគរបាលយួនស្រុកស្វាយទង បានចោទប្រកាន់ លោក ចៅ ហេន ថា បាន « បំផ្លិចបផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិ [សាធារណៈ] និងបង្កភាពចលាចលក្នុងទីសាធារណៈ » ( Hủy họai tài sản – Gây rối trật tự công cộng ) តាមមាត្រាទី ១៤៣ និង ២៤៥ នៃច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌរបស់ប្រទេស សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយម វៀតណាម ។ ការ ចាប់ខ្លួនលោក ចៅ ហេន នេះ បន្ទាប់លោកនិងប្រពន្ធឈ្មោះ នាង ផួន បានធ្វើគេហ និវត្តពីប្រទេសថៃទៅកាន់ផ្ទះរបស់ខ្លួនវិញនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១០ កន្លងទៅនេះ ក្រោយពីអង្គការ UNHCR បដិសេធឋានៈជាជនភៀសខ្លួនរបស់គាត់ ហើយមន្ត្រីការិ យាល័យ UNHCR បានបញ្ជាក់ប្រាប់ គាត់ថា គ្រួសារលោក ចៅ ហេន អាចធ្វើដំណើរ ត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញបាន ដោយអាជ្ញាធរយួនមិន ធ្វើទុកបុកម្នេញឡើយ ។

អ្នកស្រី នាង យ៉ូន និង នាង យ៉ន ត្រូវបានតុលាការប្រជាជនយួន ខេត្តមាត់ជ្រូក នៃរដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុនិស្តយួនកាត់ទោសឲ្យគុក ២ ឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ ២០០៨ ។ រូបភាពថតចេញពីកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ VTV

ករណីនេះ បញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា វៀតណាមនៅតែមានការរើសអើងពូជសាសន៍ចំពោះជន ជាតិដើមខ្មែរ ក្រោម នៃ ដែនដីកម្ពុជាក្រោមដដែល ខណៈដែលខ្លួនជាប្រទេសមួយបាន ចុះហត្ថលេខាគាំទ្រចំពោះ ការអនុម័ត ដោយសេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាត លេខ ៦១/២៩៥ ថៃ្ងទី ១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០៧ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិ ដើម ។ ទង្វើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនិងការជិះជាន់ បែបអាណា និគម ពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀត ណាមទៅលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្ចាស់ដីនេះ មិនមែនជាម ធ្យោបាយ មួយសម្រាប់ ការ អភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់ខ្លួនឡើយ ។ រដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិសុ្តវៀតណាមធ្វើបែបនេះ វា មិនខុសពីខ្លួនបានបង្កើតចន្លុះភ្លើងមួសម្រាប់ដុតបេះដូងខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងតែនៅក្តៅងំ ដោយកំហឹងនៃ ប្រវត្តិសាស្ត្រ « កំរើប្រយ័ត្នកំពុបតែអុង » ឲ្យឆាបឆេះឡើងជាថ្មីម្តង ទៀតនៅកម្ពុជាក្រោម ឡើយ ។ សម្រាប់អង្គ ការ UNHCR ប្រចាំប្រទេសថៃ វិញ ជាអង្គ ការមនុស្សធម៌ពិភពលោក តែវាហាក់ដូចជាមិន បានបំពេញការងារឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាម តួនាទីរបស់ខ្លួនទេ ។ ក្នុងនាមជាអង្គការសហប្រជា ជាតិមួយ តែមិន បានស្វែងយល់ឲ្យបាន ច្បាស់អំពីពុតត្បុតរបស់កុម្មុយនិស្តយួនឡើយ ហើយហ៊ានបញ្ជាឲ្យ លោក ចៅ ហេន ត្រ ឡប់ទៅស្រុកចូលគុកយ៉ាងនេះ ? ។ ចំពោះពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅក្រៅប្រទេសវិញ ពេល នេះ គួរតែនាំគ្នាធ្វើអ្វីមួយសម្រាប់ជួយដល់ លោក ចៅ ហេន និងជនរងគ្រោះឯទៀតដែល កំពុងតែជាប់គុក នៅកម្ពុជាក្រោមហើយ ដោយយើងអាចធ្វើញត្តិប្តឹងទៅគ្រប់អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិនានា និងធ្វើបាតុកម្ម នៅមុខស្ថានទូតយួននៅតាមប្រទេសដែលអស់លោក កំពុងរស់នៅដើម្បីជម្រុញឲ្យអាជ្ញាធរ យួនដោះ លែង លោក ចៅ ហេន ជាបន្ទាន់ ៕