ដោយ យន់ សាមៀន | RFA Khmer
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម អំពាវនាវឲ្យព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ដែលវៀតណាមបង្ខំឲ្យបំបិទសិទ្ធិសាសនាខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កុំធ្វើឲ្យតាមបង្គាប់វៀតណាម ដើម្បីផលប្រយោជន៍ ។ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម អំពាវនាវឲ្យព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ដែលវៀតណាម បង្ខំឲ្យបំបិទសិទ្ធិសាសនាខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កុំធ្វើឲ្យតាមបង្គាប់វៀតណាម ដើម្បីផលប្រយោជន៍ និងលាភសក្ការៈ ។ ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី អាជ្ញាធរវៀតណាម បានប្រើប្រាស់ សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិប្រចាំខេត្តឃ្លាំង មិនទទួលស្គាល់សាមណេរខ្មែរក្រោមមួយអង្គ ដែលសកម្មក្នុងការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសាសនារបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ចាត់ទុកទង្វើរបស់សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ ដែលបានហាមឃាត់សាមណេរ យឿង ខាយ មិនឲ្យគង់ក្នុងវត្តទូទាំងខេត្តឃ្លាំងថា ការសងសឹក នឹងសង្ឃ ដែលសកម្មផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងសាសនា ។ ប្រធានអន្តរសាសនា នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ព្រះភិក្ខុ ធីធី ធម្មោ មានថេរដីកាក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ផ្សាយកាលពីសប្ដាហ៍មុនថា ទង្វើរបស់សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ ដែលមានអាជ្ញាធរវៀតណាម នៅពីក្រោយនេះ ធ្វើឡើង ដើម្បីទទួលបានលាភសក្ការៈ ។
ព្រះភិក្ខុ ធីធី ធម្មោ មានថេរដីកាបន្តថា ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ទោះបីត្រូវវៀតណាមបង្ខំឲ្យធ្វើតាមក៏ដោយ ប៉ុន្តែ ត្រូវហ៊ានតស៊ូ ដើម្បីការពារសិទ្ធិសាសនាខ្មែរក្រោម ។
ភិក្ខុ ធីធី ធម្មោ៖ «យើងឃើញថា ការបួសនេះស្រាប់ ស្របច្បាប់ ។ បួសហ្នឹង មិនត្រឹមតែប្រតិបត្តិទេ ថែមទាំងរក្សានូវប្រពៃណីដោយសារតែខ្មែរក្រោមហ្នឹង បើមិនបានបួសទេ មិនបានសិក្សាក្នុងវត្តទេ ភាសាកំណើតហ្នឹងត្រូវបាត់បង់» ។
ប្រតិកម្មរបស់ប្រធានអន្តរសាសនា នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនេះ កើតឡើងក្រោយពេល សមាគមព្រះសង្ឃស្នេហាជាតិវៀតណាម ប្រចាំខេត្តឃ្លាំង បានចេញសារាចរណែនាំមួយ ផ្ញើទៅព្រះចៅអធិការវត្តនៅទូទាំងខេត្តឃ្លាំង កុំទទួលស្គាល់សាមណេរ យឿង ខាយ ជាព្រះសង្ឃស្របច្បាប់ ។ សារាចរក៏គំរាមថា ប្រសិនបើវត្តអារាម នៅទូទាំងខេត្តដឹងថា សាមណេរ យឿង ខាយ គង់នៅវត្តអារាមណាមួយ ត្រូវរាយការណ៍ទៅសមាគមព្រះសង្ឃស្នេហាជាតិវៀតណាម ជាបន្ទាន់ ហើយប្រសិនបើព្រះចៅអធិការវត្តលាក់បាំងព័ត៌មាន ឬផ្ដល់ទីតាំងឲ្យសាមណេរ យឿង ខាយ គង់នៅ នឹងត្រូវប្រឈមចំពោះមុខច្បាប់ ។ ការគំរាមកំហែងរបស់សមាគមព្រះសង្ឃស្នេហាជាតិវៀតណាមនេះ ដោយសារតែសាមណេរ យឿង ខាយ ដែលសកម្មធ្វើការងារផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ជនជាតិខ្មែរក្រោម បានទៅសាងផ្នួស នៅវត្តមង្គលបុរីទ្រនំសេកនៅខេត្តលង់ហោរ ។ សាមណេរ យឿង ខាយ មានស្រុកកំណើត និងផ្ទះនៅខេត្តឃ្លាំង ។ ច្បាប់វៀតណាម តម្រូវឲ្យខ្មែរក្រោមរស់នៅខេត្តណា ត្រូវបួសក្នុងខេត្តនោះ ដោយមានការអនុញ្ញាតពីព្រះសង្ឃវៀតណាមជាមុនសិន ។
កន្លងមក មន្ត្រីសង្ឃខេត្តឃ្លាំង ក៏ធ្លាប់បានសហការជាមួយអាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ផ្សឹកព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ប្រាំអង្គទាំងបង្ខំ ដោយចោទថា ព្រះសង្ឃទាំងប្រាំអង្គនោះ ជាអ្នកដឹកនាំបាតុកម្ម កាលពីឆ្នាំ ២០០៧ ធ្វើឲ្យមានការចលាចលក្នុងសង្គម និងមានគំនិតប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាម ។
ជុំវិញការគំរាមមិនឲ្យវត្តទទួលយកសាមណេរ យឿង ខាយ គង់ស្នាក់នៅក្នុងវត្តនេះ ព្រះចៅអធិការវត្តមង្គលបូរីទ្រនំសេក ព្រះភិក្ខុ ផេន ចន្ទតារា ដែលអនុញ្ញាតឲ្យសាមណេរ យឿង ខាយ គង់ មានថេរដីកាថា ព្រះសង្ឃ ដែលបួសតាមធម៌វិន័យត្រឹមត្រូវ គឺអាចគង់នៅគ្រប់វត្តអារាមនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិក្សាអក្សរសាស្ត្រជាតិ និងច្បាប់ព្រះពុទ្ធសាសនា ។ ព្រះអង្គមានថេរដីកាបន្ថែមថា មន្ត្រីសង្ឃខេត្តឃ្លាំង ដាក់សម្ពាធលើសាមណេរ យឿង ខាយ មិនឲ្យគង់តាមវត្តនៅខេត្តឃ្លាំង ជារឿងមួយមិនសមរម្យ និងខុសវិន័យរបស់ព្រះពុទ្ធទៀតផង ។
ព្រះភិក្ខុ ផេន ចន្ទតារា៖ «សំខាន់គឺ យើងបួសត្រឹមត្រូវតែបែបព្រះពុទ្ធសាសនាមាតាបិតាអនុញ្ញាតឲ្យបួសតាមធម៌វិន័យ» ។
មកទល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរវៀតណាម មិនទាន់ប្រតិកម្មនឹង វត្តមង្គលបូរីទ្រនំសេក ដែលហ៊ានឲ្យសាមណេរ យឿង ខាយ ស្នាក់នៅឡើយទេ ។ សាមណេរ យឿង ខាយ ក៏កំពុងបន្តគង់នៅ ក្នុងមង្គលបូរីទ្រនំសេក និងនិមន្តសំដែងធម៌ និងឆាន់តាមផ្ទះពលរដ្ឋ ។ សាមណេរ យឿង ខាយ មានថេរដីកាប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ព្រះអង្គ កំពុងព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែ ប្ដេជ្ញានឹងបន្តគង់ក្នុងវត្តមង្គលបូរីទ្រនំសេក ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយធម៌ និងធ្វើការតស៊ូមតិ ដើម្បីសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច ។
សាមណេរ យឿង ខាយ៖ «អាត្មាសាងផ្នួសហ្នឹង ត្រឹមត្រូវអាត្មាមិនសឹកតាមបញ្ជាគេ ។ គេចាប់បង្ខំយ៉ាងណា ក៏ដោយអាត្មាមិនអាចធ្វើតាមបញ្ជាគេទេ» ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងសមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ ដើម្បីបកស្រាយជុំវិញការលើកឡើងរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បាននៅឡើយទេ កាលពីថ្ងៃទី ២១ មករា ប៉ុន្តែ កន្លងមកវៀតណាម បានបដិសេធថា រំលោភសិទ្ធិសាសនាខ្មែរក្រោម ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក្ដី វៀតណាមនៅតែបន្តរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ។ ការរំលោភបំពានទាំងនោះ រួមមាន ការហាមឃាត់ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម មិនឲ្យនិមន្តបិណ្ឌបាត្រ អាជ្ញាធរវៀតណាម ខេត្តលង់ហោរ ប៉ុនប៉ងកាប់យកដើមគគីរ ដែលមានអាយុកាលជាង ៧០០ ឆ្នាំ ដែលជាកេរដំណែលរបស់វត្តមង្គលបុរីទ្រនំសេក ។ អាជ្ញាធរវៀតណាមនៅខេត្ត លង់ ហោរ ក៏បាននាំគ្នាទៅចង់បំផ្លាញ ទីតាំងសាលាឆទានរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក្រោមមួយកន្លែង នៅឃុំកំពង់ ស្រុកប្រាសាទថ្មី ។ សហរដ្ឋអាមេរិក បច្ចុប្បន្នកំពុងឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍សិទ្ធិសេរីភាពសាសនា នៅវៀតណាម ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបទេសអាមេរិក លោក អេថូនី ប្ល៊ីងឃិន (Anthony Blinken) មានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែធ្នូ នៅពេលដាក់វៀតណាម ក្នុងបញ្ជីតាមដានជាប្រទេសរំលោភសិទ្ធិសាសនាធ្ងន់ធ្ងរ ថា រដ្ឋាភិបាល និងក្រុមមនុស្សខ្លះ បានគំរាមកំហែងចាប់មនុស្សដាក់ពន្ធនាគារ ឬសម្លាប់ដោយសារតែជំនឿសាសនា ។ មានករណីខ្លះ រដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន បានបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពសាសនា ឬជំនឿ ដើម្បីផលប្រយោជន៍នយោបាយ ។ កត្តានេះហើយ បានបណ្ដាលឲ្យ មានការបែងចែកដោយឈឺចាប់ បង្កផលប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច និងគំរាមកំហែងដល់ស្ថិរភាពនយោបាយ និងសន្តិភាព ៕
