គុណវណ្ណនាការពណ៌នាសង្ខេបអំពីគុណសម្បត្តិរបស់
ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ វិភទ្ទញ្ញាណ ឡឹម ពៅ ព្រះមេគណរង ខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម
ដោយ ភិក្ខុ នាថសីលោ ត្រឹង ថាច់ យុង
ព្រះកិត្តិគុណដែលលេចធ្លោឡើង តាមបណីតសកម្មភាពបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិសាសនា របស់ព្រះតេជព្រះគុណ ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ វិភទ្ទញ្ញាណ ឡឹម ពៅ ដែលធ្វើឲ្យយើងគេគ្រាប់គ្នាតែងតែលាន់មាត់ពោលសរសើរតាំងតែពីដើមមកថា “មិនងាយរកបុគ្គលណានីមួយដែលដាក់ព្រះកាយថ្វាយជីវិតបម្រើជាតិ សាសនាដោយស្មោះស្ម័គ្រ ឲ្យដូចព្រះឧបជ្ឈាយ៍ ឡឹម ពៅបានឡើយ” ។ ក្នុងនាមខ្ញុំជាសិទ្ធិវិហារិកដែលត្រូវឃ្លាតកាយឆ្ងាយស្រុក មិនអាចទៅចូលរួមបម្រើបុណ្យសពព្រះឧបជ្ឈាយ៍ជាលើកចុង ក្រោយនោះ ខ្ញុំសូមរំឭកគុណសម្បត្តិដ៏កម្រមួយចំនួនរបស់ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ ដើម្បីទុកជាគតិពិចារណានៃសាធារណជន ។ ព្រះឧបជ្ឈាយ៍របស់ខ្ញុំជាបុគ្គលដ៏អស្ចារ្យមួយអង្គកម្ររកបាន ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីមជ្ឈដ្ឋានជាតិ ។ ព្រះអង្គមិនត្រឹមតែបរិច្ចាគជីវិត បូជាជាតិ និងព្រះពុទ្ធសាសនាលុះដល់ដង្ហើមចុងក្រោយ ដែលជាការពលីដ៏ប្រសើរលើសលុបមួយមុខនោះទេ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ព្រះអង្គក៏បានបរិច្ចាគទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន និងកេរមរតកដែលញោមព្រះអង្គចែកឲ្យតាមតួនាទីជាមាតាបិតាប្រកបដោយសង្គហធម៌ ដើម្បីកសាងជាតិ និងព្រះពុទ្ធសាសនាទៀតផង គឺព្រះអង្គបានលក់ដីស្រែដែលជាកេរមរតករបស់មាតាបិតា ចែកឲ្យព្រះអង្គទុកជាសម្បត្តិមរតកផ្ទាល់ខ្លួន ចំនួន ២៧ កុង យកមកកសាងក្លោងទ្វារនិងរបងវត្តសង្វរថ្មមាស (អូរទទឹង) ដោយឆ្លាក់ឈ្មោះញោមប្រុស និងញោមស្រីរបស់ព្រះអង្គ ដើម្បីតម្កើងកិត្តិយសជូនញោមស្រី ដែលកំពុងមានជីវិតរស់នៅ និងឧទ្ទិសបុណ្យជូនញោមប្រុសដែលបានស្លាប់បង់ទៅហើយ ព្រមទាំងបងប្អូននិងជនរួមជាតិដែលពលីជីវិតព្រោះបុព្វហេតុជាតិ និងសាសនាកម្ពុជាក្រោម ។ ខ្លោងទ្វារ និងរបងវត្តដែលព្រះអង្គសាងនោះនៅមាំមួនរហូតដល់សព្វថ្ងៃ គឺធ្វើតាំងពីព្រះអង្គនៅវ័យក្មេងនៅឡើយ ។ នេះជាគុណសម្បត្តិដ៏កម្រ ១ ដែលអ្នកដទៃមិនងាយធ្វើតាមកើត ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះកាលនៅជាលោកគ្រូសូត្រក្នុងវ័យ ២៥ ឆ្នាំ គឺនៅឆ្នាំ ១៩៧២ ក្នុងកលិយុគសង្គ្រាមអាមេរិក និងយៀកកុងកុម្មុយនីស្ត កំពុងតែប្រយុទ្ធស្លាប់រស់, ខណៈនោះព្រះអង្គជាទហរភិក្ខុមួយអង្គដ៏អង់អាច ហ៊ានប្រឈមមុខនឹងចុងកាំភ្លើង ចុងកាណុងរបស់យៀកកុង និងអាមេរិកទាំងសងខាង ធ្វើជាមគ្គុទ្ទេសន៍ដឹកនាំឧបាសកឧបាសិកាអ្នកស្នេហាជាតិសាសនាមិនខ្លាចស្លាប់ដូចគ្នា ទៅកាប់ព្រៃ ជីកដីលុបត្រពាំង លុបអូរ លុបថ្លុក លុបជង្ហុក យកទីកសាងវត្តរតនសាគរ (ព្រើម) ដែលជាវត្តកំណើតរបស់ខ្ញុំ ដើម្បីងាយស្រួលដល់ពុទ្ធបរិស័ទនៅភូមិព្រើម កុំឲ្យលំបាកធ្វើដំណើរ ដែលពេលខ្លះត្រូវវារលូនតាមជើងសន្ទូងទៅធ្វើវេនបិណ្ឌ ឬវេនប្រចាំថ្ងៃសីល ឬក៏ទៅបុណ្យទានម្តង ៗ នៅឯវត្តសង្វរថ្មមាស (អូរទទឹង) និងវត្តចុងព្រលានមានជ័យ ដែលជាហេតុអាចនាំឲ្យលំបាកលំបិនផង និងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតពុទ្ធបរិស័ទផង ព្រោះកំពុងឋិតនៅក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម ។ ម្ល៉ោះហើយព្រះអង្គប្តេជ្ញាតស៊ូប្តូរជីវិតមកកសាងវត្តរតនសាគរ (ព្រើម) ឲ្យទាល់តែបានសម្រេចសមបំណង ។ ព្រះអង្គធ្លាប់ដំណាលប្រាប់ខ្ញុំពីរឿងកសាងវត្តថា កាលជាន់នោះ ព្រះអង្គត្រូវធ្វើដំណើរចេញពីវត្តសង្វរថ្មមាស (អូរទទឹង) តាំងពីមាន់រងាវម៉ោង ៣ ម៉ោង ៤ ទៀបភ្លឺ ដើម្បីមកធ្វើការកសាងវត្តព្រើមជារៀងរាល់ថ្ងៃ រួចហើយត្រូវធ្វើដំណើរចេញពីវត្តព្រើមទៅវត្តសង្វរថ្មមាសអូរទទឹងវិញនៅពេលយប់អធ្រាត្រ ។ ព្រះអង្គមានព្រះពុទ្ធដីកាថា កាលសម័យនោះ ការធ្វើដំណើរបែបនេះតែងតែជួបប្រទះគ្រោះថ្នាក់ច្រើនណាស់ ជួនកាលទៅដល់ពាក់កណ្តាលផ្លូវពួកយៀកកុងចាំស្ទាក់ផ្លូវសម្លុតគំរាមប៉ងពាធា ឬគំរាមបាញ់សម្លាប់ ឬក៏គំរាមដោយពាក្យមាថថា បើលោកឯងនៅតែហ៊ានរឹងទទឹងទៅកវត្តនៅភូមិព្រើមទៀត ពួកអញនឹងសំឡេះលោកឯងចោលជាមិនខាន បើមិនដូច្នោះក៏ពួកអញចាប់លោកឯងដាក់គុកគ្មានថ្ងៃរួចខ្លួនដែរ ។ ព្រះអង្គប្រាប់ថា មិនតែប៉ុណ្ណោះ ពេលខ្លះកំពុងធ្វើដំណើរទៅ ជួនជាត្រង់ពេលយៀកកុង និងទាហានអាមេរិកកំពុងប្រយុទ្ធ ឬបាញ់ផ្លោងគ្នាទៅវិញទៅមក ពេលនោះព្រះអង្គត្រូវចុកក្បិនស្បង់ឲ្យជាប់ ដោះចីវរពាក់កលូនតាមជើងសន្ទូង មករហូតដល់វត្ត ប្រឡាក់ភក់ស្រមេកស្រមក ជួនកាលឈ្លើងទាមជាប់រាប់ក្បាលក៏មាន, ហើយក្នុងដំណើរយប់ងងឹតដូច្នោះក៏ត្រូវប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ពស់អាសិរពិសទៀតផង កិច្ចការដ៏គ្រោះថ្នាក់ទាំងនេះ សុទ្ធតែធ្វើឡើង ដើម្បីសេចក្តីសុខ សេចក្តីចម្រើនដល់ជាតិ សាសនា, ដល់ខេមរជន ជាពិសេសដល់ពុទ្ធបរិស័ទនៅភូមិព្រើមរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ។ នេះជាវីរភាព និងជាគុណសម្បត្តិមួយកម្រមានអ្នកធ្វើដូច ។
មួយទៀត ក្នុងមួយឆ្នាំ ៗ ព្រះអង្គបរិច្ចាគប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ព្រះអង្គ ដែលបានពីការបវារណាបច្ច័យ ៤ របស់ពុទ្ធរិស័ទ ប្រមាណជាង ១០០ លានដុង ( គឺពី ៥ ទៅ ៦, ៧ ពាន់ដុល្លារអាមេរិក) សម្រាប់ឧបត្ថម្ភសមណសិស្ស និងសមណនិស្សិត និមន្តទៅសិក្សាទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ទោះសមណសិស្ស និងសមណនិស្សិតខ្លះ ត្រូវជាសិទ្ធិវិហារិករបស់ព្រះអង្គក្តី មិនមែនក្តី ក៏ព្រះអង្គធ្វើមិនដែលរើសមុខឡើយ គឺថាឲ្យតែមានសមណសិស្ស និងសមណនិស្សិតមកពីវត្ត ឬខេត្តណាក៏ដោយ កាលបើចូលទៅថ្វាយបង្គំសួរសុខទុក្ខព្រះអង្គពេលណា ពេលនោះព្រះអង្គបដិសណ្ឋារៈ ដោយរាក់ទាក់ស្និទ្ធស្នាលមិនដែលប្រកាន់ឋានៈអ្វីទាល់តែសោះ ហើយព្រះមិនដែលខានប្រគេនប្រាក់ទេ ដោយហោចទៅសូម្បីតែព្រះអង្គជួបតាមផ្លូវ ឬនៅទីបុណ្យសុន្ទរ៍ទានផ្សេង ៗ ក៏ព្រះអង្គប្រគេនដែរ ព្រោះនេះឧត្តមគតិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ព្រះអង្គ ក្នុងគោលការណ៍បណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សស្នងជាតិ ស្នងសាសនា សមដូចព្រះបន្ទូលនៃសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ជាអម្ចាស់ ថា “អ្នកប្រាជ្ញរមែងសន្សំអ្នកប្រាជ្ញដូចគ្នា” ។ ព្រះអង្គតែងមានព្រះពុទ្ធដីកាជាមួយនឹងសិស្សគណដែលជិតដិតនឹងព្រះអង្គជារឿយ ៗ ថា “អញកើតត្រង់ជំនាន់អួរអាប់ឥតរស្មី អញមិនបានរៀនសូត្រខ្ពង់ខ្ពស់ ឲ្យតែកូនចៅបានរៀនសូត្រខ្ពង់ខ្ពស់ ក៏ដូចជាខ្លួនអញបានរៀនសូត្រដែរ” នៅពេលខ្លះព្រះអង្គប្រើពាក្យអញបង្កប់ដោយក្តីស្រឡាញ់ដ៏ជ្រាលជ្រៅ ទៅកាន់សិស្សជំនិតរបស់ព្រះអង្គ ។ ព្រះទ័យល្អល្អះទូលំទូលាយរបស់ព្រះអង្គរហូតដល់ធ្វើឲ្យសមណសិស្ស និងសមណនិស្សិតអង្គខ្លះ ក្រែងរអែង ស្ទើរតែលែងហ៊ានទទួលទៅយកប្រាក់របស់ព្រះអង្គទៀតហើយ ព្រោះគោរពព្រះអង្គពេក ពេលនោះព្រះអង្គបែរជាមានព្រះពុទ្ធដីកាបែបកំប្លុកកំប្លែងដើម្បីរម្ងាប់ចិត្តរអែងរបស់សមណសិស្ស ឬសមណនិស្សិតនោះថា “យើ ! ខ្មាសអៀនអី គ្នាយើងទេតើ” ។ ព្រហ្មវិហារធម៌ដ៏ធំធេង និងភាពជាបុគ្គលបរិបូណ៌ដោយសមានត្តតាធម៌នេះ បានធ្វើឲ្យកិត្តិសព្ទរបស់ព្រះអង្គល្បីសុះសាយទៅកាន់ទិសទាំងឡាយ ។ នេះជាគុណសម្បត្តិមួយដ៏កម្រដែលគេមិនធ្លាប់ឃើញមានក្នុងបុគ្គលដទៃ ។
មួយវិញទៀត ក្នុងមួយឆ្នាំ ៗ ព្រះអង្គបំបួសកុលបុត្តរាប់រយអង្គ (មានក្នុងកំណត់ហេតុរបស់ព្រះអង្គទាំងអស់) ព្រោះវត្តដែលសូមចំណុះយកព្រះអង្គជាព្រះឧបជ្ឈាយ៍ មានចំនួន ១៨ វត្តឯណោះ នោះមិនទាន់រាប់វត្តមួយចំនួនទៀតដែលនៅខេត្តក្រៅ ដូចជាវត្តសង់ច្រវាចាស់ វត្តសង់ច្រវាថ្មី និងវត្តសិរីមង្គលតាធាយ ខេត្តលង់ហោជាដើមផង ។ ក្នុងការបំបួសកុលបុត្ត ព្រះអង្គបានកំណត់ ក្នុងបព្វជ្ជាបេក្ខ និងឧបសម្បទាបេក្ខមួយអង្គ ៗ ដែលបានបួសហើយ ព្រះអង្គបវារណាបច្ច័យ ៤ ចំនួន ១០០.០០០ ដុង ពុំដែលខាន ហើយខ្លះថែមទាំងមានចីវរមួយចំហៀងត្រៃទៀតផង (ក្នុងអំលុងពេលប៉ុន្មនាឆ្នាំមកអាយនេះ) ។ ក្រៃលែងជាងនេះទៅទៀត ព្រះអង្គមានព្រះទ័យស្រឡាញ់សិស្សគណទាំងអស់ដូចជាកូនរបស់ព្រះអង្គអ៊ីចឹង គឺថាដូចជាឪពុកនិងកូនដោយពិត ។ ម្ល៉ោះហើយបានជាមានសិស្សគណអង្គខ្លះ សូម្បីមិនមែនជាសិទ្ធិវិហារិករបស់ព្រះអង្គក៏ដោយ ក៏គោរពស្រឡាញ់ព្រះអង្គដូចឪពុក ដល់កម្រិតហៅព្រះអង្គថា លោកឪពុក ឬលោកប៉ា ព្រះអង្គមិនដែលប្រកាន់ក្នុងរឿងនេះទេ ទោះជាគេហៅព្រះអង្គជាអ្វីក៏ព្រះអង្គព្រមទាំងអស់ រហូតដល់មានអ្នកខ្លះលបប្រកាន់ជំនួសព្រះអង្គទៅទៀត ។ នេះជាគុណសម្បត្តិមួយដែលឧបជ្ឈាយ៍ដទៃធ្វើបានដោយកម្រ ។
ប្រការមួយទៀត ព្រះអង្គបានកំណត់ចូលកុសលរាល់បុណ្យសពពុទ្ធបរិស័ទទូទាំងស្រុកកំពង់ស្ពាន និងក្រៅស្រុកខ្លះទៀត ក្នុងបុណ្យសពមួយចំនួន ៥០.០០០ ដុង និងគ្រឿងភេសជ្ជៈមួយចំនួនទៀតផង ហើយមិនត្រឹមតែបុណ្យសពទោះបុណ្យផ្សេង ៗ ទៀត មានបុណ្យកឋិន បុណ្យពុទ្ធាភិសេក បុណ្យចម្រើនជន្មាយុជាដើម ដែលគេអាធនាព្រះអង្គទៅ ព្រះអង្គតែងនិមន្តទៅចូលកុសលបុណ្យជាទឹកប្រាក់និងគ្រឿងបរិក្ខាមិនដែលខាន ។ នេះជាគុណសម្បត្តិដ៏កម្រមួយដែលមានក្នុងព្រះអង្គជានិច្ចកាល ។
ប្រការមួយវិញទៀត ពេលព្រះសង្ឃមានរឿងរ៉ាវព្រោះយួនចោទប្រកាន់ទោសដោយប្រការណានីមួយ ក្នុងនាមព្រះអង្គជាអនុគណស្រុក និងជាព្រះមេគណរង ព្រះអង្គពុំដែលបណ្តោយឲ្យយួនធ្វើបាបព្រះសង្ឃក្រោមឱវាទព្រះអង្គបានឡើយ បើទុកជាមានករណីព្រះសង្ឃអង្គខ្លះដែលជាប់ឈ្មោះក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់យួន ដោយត្រូវអាជ្ញាធរយួនចោទជាអ្នកទោសន យោបាយ ដែលអ្នកមុខអ្នកការដទៃគេខ្លាចមិនហ៊ានជិតស្និទ្ធ មិនហ៊ានបដិសណ្ឋារៈ ឬក៏មិនហ៊ានទាំងធ្វើជាស្គាល់ព្រោះខ្លាចប៉ះពាល់ពាក់ព័ន្ធដល់ខ្លួន ខ្លាចជាប់ឈ្មោះជាអ្នកប្រឆាំងយួន នាំឲ្យមានទោសដល់ខ្លួន ក៏ព្រះអង្គពុំដែលបោះបង់ព្រះសង្ឃអង្គនោះចោលមិនរវល់ ឬ មិនហ៊ានរាប់អានស្និទ្ធស្នាលដោយខ្លាចជាប់ពាក់ព័ន្ធដល់ព្រះអង្គឡើយ ។ ផ្ទុយទៅវិញព្រះអង្គតែងតែចេញមុខធានាធ្វើជាម្លប់ការពារ ភិក្ខុ ឬសាមណេរអង្គនោះយ៉ាងពេញទំហឹង ឲ្យកិច្ចការនោះឋិតនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌប្រយោជន៍ជាតិ ប្រយោជន៍សាសនា ព្រះអង្គមិនដែលរុញរាដល់ម្តងណាឡើយ ។ នៅពេលខ្លះអាជ្ញាធរយួនចេញបញ្ជាឲ្យព្រះអង្គទៅផ្សឹកព្រះសង្ឃដែលមានទស្សនៈ ជាអ្នកជាតិនិយម មិនចុះញ៉ម ឬរណែបរណបតាមយួន ព្រះអង្គមានព្រះពុទ្ធដីកាឆ្លើយតបទៅយួនវិញថា “អាត្មាជាឧបជ្ឈាយ៍ដែលមានន័យថាអ្នកបំបួស ម្ល៉ោះហើយអាត្មាចេះតែបំបួសលោក មិនចេះផ្សឹកលោកទេ” ដំណោះស្រាយនេះយួនក៏ទ័លគំនិត ។ តាមដែលព្រះអង្គដំណាលប្រាប់ថា តាំងតែពីដើមមកព្រះអង្គពិតជាមិនដែលផ្សឹកភិក្ខុ សាមណេរអង្គណាមែន ភារៈផ្សឹកលោកក្នុងវត្តព្រះអង្គទុកឲ្យភិក្ខុសង្ឃក្នុងវត្តធ្វើជំនួស ។ ទស្សនៈត្រង់នេះសឲ្យឃើញថា ព្រះអង្គមិនចង់ឃើញភិក្ខុសាមណេរដែលព្រះអង្គបានបំបួសហើយ បែរជាសឹកទៅវិញ ។ ព្រះទ័យរបស់ព្រះអង្គចង់តែឲ្យព្រះភិក្ខុសាមណេរខំបួសខំរៀនឲ្យបានខ្ពង់ខ្ពស់ ដើម្បីបម្រើជាតិ សាសនា ជាទំពាំងស្នងព្រះអង្គទៅថ្ងៃអនាគត ។ នេះជាគុណធម៌ ឬគុណសម្បត្តិមួយដ៏កម្របំផុត ដែលស្ទើរតែគ្មាននៅសល់ចន្លោះព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមអង្គណាមួយមិនដែលដឹងពីឧត្តមគតិជាតិសាសនា និងបញ្ញាវៃឈ្លាសប្រតិពលរបស់ព្រះអង្គ ឬមិនទទួលស្គាល់នោះទេ ព្រោះវាជារឿងពិតរបស់ព្រះអង្គ ១០០ ភាគរយ ដែលសូម្បីតែយួនជាសត្រូវលេបប្រទេសជាតិរបស់ព្រះអង្គក៏កោតញញើត មិនអាចបដិសេធបាន ។
ការរៀបរាប់អំពីគុណសម្បត្តិដ៏កម្ររបស់ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ វិភទ្ទញ្ញាណ ឡឹម ពៅ ព្រះមេគណរងខេត្តព្រពាំង កម្ពុជាក្រោម មកទាំងអម្បាលម៉ាននេះ គ្រាន់តែលើកយកនូវចំណែកតូចមួយ ក្នុងរយពាន់ចំណែកនៃគុណសម្បត្តិដ៏កម្ររបស់ព្រះអង្គ ដើម្បីបង្ហាញឲ្យជនានុជនដែលមិនទាន់បានដឹង នឹងបានដឹង ឯអ្នកដែលបានដឹងហើយ នឹងរឭកឡើងវិញ ដើម្បីញ៉ាំងនូវកតញ្ញុតាធម៌របស់ខ្លួនចំពោះព្រះអង្គកុំឲ្យវិនាស ហើយទុកបណីតសកម្មភាព វីរភាព វីរិយភាព គុណសម្បត្តិ និងធម្មចរិយារបស់ព្រះអង្គជាទិដ្ឋានុគតិរបស់ខ្លួន និងរបស់បច្ឆិមជនតាជាដរាប ។
ព្រះកិត្តិគុណរបស់ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ វិភទ្ទញ្ញាណ ឡឹម ពៅ នឹងថេរនៅនិត្យដិតដក់ជាប់ជានិច្ចក្នុងក្រអៅបេះដូងខ្មែរក្រោម និងទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាក្រោម ពុំអាចរសាយដោយងាយ ៗ ឡើយ ៕
