ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន | VOKK
នៅថ្ងៃទី ៣ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៧ ព្រះសង្ឃវត្តមុនីរង្សីមេពាំង ត្រូវគ្រួសារជនជាតិយួនមួយជេរប្រទេចមាក់ងាយយ៉ាងខ្លាំង ខណៈដែលព្រះសង្ឃទាំងនោះ បានចេញទៅឆ្ការព្រៃនៅលើដីដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយនឹងជនជាតិយួននោះ ។ វត្តមុនីរង្សី មេពាំង ឋិតនៅក្នុងភូមិមេពាំង ឃុំឫស្សីស្រុក ស្រុកកំពង់ស្ពាន ខេត្តព្រះត្រពាំង មានធាដីរបស់វត្តមួយកន្លែងនៅខាងក្រៅ បរិវេណវត្ត ដោយព្រះសង្ឃចាត់ទុកថា ដីនោះជារបស់វត្ត ហើយត្រូវជនជាតិយួនមករស់នៅលើដីនោះដោយគ្មានការអនុញ្ញាត ។ ចំណែកខាងជនជាតិយួនវិញ បានអះអាងថា គេមិនព្រមចេញពីដីនោះទេ ដោយសំអាងថា ខ្លួនមានប្លង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លី និង ដរាបណាពួកគេនៅមិនទាន់មានដំណោះស្រាយជាសំណងពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ។ មុនពេលមានជម្លោះពាក្យសម្ដីដាក់គ្នា នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៦ អាជ្ញាធរយួនមួយក្រុមបាននាំគ្នាចូលទៅវត្តមុនីរង្សីមេពាំង ដោយមិនបានផ្ដល់ដំណឹងជាមុន ដើម្បីបង្ខំឲ្យព្រះសង្ឃនៅក្នុងវត្ត ចុះហត្ថលេខាលើលិខិតស្នាមកាត់ដីវត្តប្រគល់ទៅឲ្យជនជាតិយួន ។ តែព្រះសង្ឃមិនព្រមចុះហត្ថលេខាលើលិខិតនោះឡើយ ។
គណៈកម្មការសាសនាអន្តរជាតិ នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដឹកនាំដោយ ព្រះតេជ ព្រះគុណ ធីធី ធម្មោ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រៅប្រទេស ក៏បានជូនញត្តិមួយទៅរដ្ឋាភិបាលយួនដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍រឿងនេះ ផងដែរ ។ នៅក្នុងញត្តិនោះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលយួនជួយធ្វើអន្តរាគមន៍បញ្ហាដីធ្លីមួយនេះ និង ជួយស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនវត្តមុនីរង្សីមេពាំង ។ មកដល់ពេលនេះ ប្រភពព័ត៌មានពីកម្ពុជាក្រោម បានបញ្ជាក់ថា គ្រួសារយួនមួយ នេះបានរើផ្ទះចេញពីដីវត្តមុនីរង្សីមេពាំងហើយ ។
នៅថ្ងៃទី ១១ ខែមេសា គណៈមន្ត្រីសង្ឃខេត្តព្រះត្រពាំង បានធ្វើពិធីប្រកាសបង្កើតវត្តថ្មីថែមមួយទៀត ។ វត្តដែលទើបតែបង្កើតថ្មីនោះ មានឈ្មោះថា វត្តជយនទីរតនារាម (អូរក្ការ) ឋិតនៅក្នុងភូមិអូរក្ដារ ស្រុកកំពង់ធំ ខេត្តព្រះត្រពាំង (ấp Ô Kà Dà xã Phước Hảo huyện Châu Thành tỉnh Trà Vinh) ។ មុនពេលឈានដល់បង្កើតវត្តមួយនេះនេះ ទីនេះធ្លាប់ជាសាលាឆទានធ្វើបុណ្យរបស់អ្នកភូមិអូរក្ដារជាយូរមកហើយ ដោយសារទីនេះនៅឆ្ងាយពីវត្តមួយចំនួន ដូចជាវត្តកំពង់ជ្រៃ វត្តត្រោកលិច វត្តត្រោកកើត និង វត្តក្នុងស្រុក ជាដើម បណ្ដាលឲ្យពុទ្ធបរិស័ទពិបាកធ្វើដំណើរទៅវត្ត ទើបពួកគាត់បាននាំគ្នាសម្រេចធ្វើលិខិតសុំទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមដើម្បីបង្កើតវត្តនេះ ។ នៅខេត្តព្រះត្រពាំង មានវត្តខ្មែរទាំងអស់ចំនួន ១៤៣ វត្ត ក្នុងចំណោមវត្តខ្មែរជិត ៥០០ នៅទូទាំងដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។ វត្តដែល មានអាយុកាលចាស់ជាងគេនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម គឺវត្តសប្បួររង្សី ហៅវត្តសម្បួរ កសាងឡើងក្នុងពុទ្ធសករាជ ៩១៧ គ្រឹសសករាជ ៣៧៣ មកដល់ ឆ្នាំ ២០១៨ នេះ វត្តនេះ មានអាយុកាល ១៦៤៥ ឆ្នាំ ហើយ ។ នៅកម្ពុជាក្រោម វត្តអារាមជាឃ្លាំង ឬ ជាមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ផ្ទុកនូវព្រលឹងជាតិខ្មែរឲ្យបានគង់វង្សរហូតមកដល់សព្វ ថ្ងៃ ។
នៅក្នុងខែឧសភា អាជ្ញាធរយួននៅភូមិមេរងថ្មី ឋិតនៅក្នុងស្រុកផ្នោដាច់ បានចេញលិខិតកោះហៅយុវជនខ្មែរក្រោមមួយក្រុម នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ទៅសួរចម្លើយជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារក្រុមយុវជនទាំងនេះ បានយករូបសញ្ញា (Logo) ដែលបានរចនា និងផលិតដោយគណៈកម្មាធិការយុវជននៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម (KKFYC) មានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ទៅបោះពុម្ព ហើយបានចែកចាយគ្នាពាក់ជាសាធារណៈដោយឥតគិតថ្លៃ ។
ក្រុមយុវជនដែលត្រូវអាជ្ញាធរយួនហៅទៅសួរចម្លើយនោះមានគ្នា ៩ នាក់ រួមលោក នាង សឺន ស្រី ណែត, នាង ថាច់ ធី សា, លោក តោ ហ្វាង ចឿង, លោក ថាច់ ខាយ, លោក ថាច់ តាយ, លោក ថាច់ និន, លោក គឹម សាង, លោក ថាច់ ភីឡូត, លោក ថាច់ ទ្រីវ ។
អាវយឺតនេះ ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការយុវជន នៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បោះពុម្ពសម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងសន្និបាតយុវជន នៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កាលពីថ្ងៃទី ២៩ និង ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៧ នៅទីក្រុង Philadelphia រដ្ឋ Pennsylvania សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីរំឭកដល់ខួប ១០ ឆ្នាំ ថ្ងៃដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុមតិសេចក្ដីប្រកាសជាសកល នៃអង្គការ សហប្រជាជាតិស្ដីសិទ្ធិជនជាតិដើម (UNDRIP) និងនៅក្នុងឱកាសដែលសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចូលថ្លែងការណ៍ រយៈពេល ២ សប្ដាហ៍ នៅក្នុងមហាសន្និបាតលើក ១៦ នៃវេទិកាអចិន្ត្រៃយ៍នៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីបញ្ហាជនជាតិដើម (UNPFII) ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៤ ខែមេសា ដល់ថ្ងៃទី ៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៧ ។
អាជ្ញាធរយួនបានចូលទៅវត្តសេរីតាសេក នៅក្នុងស្រុកជ្រោយញរ ខេត្តឃ្លាំង រំលាយពិធីសាងផ្នួសឡើងវិញ របស់ព្រះតេជ ព្រះគុណ លីវ នី អតីតព្រះចៅអធិការវត្តសេរីតាសេក ដែលបានរដ្ឋាភិបាលយួនដោះលែងចេញពីពន្ធនាគារ នៅថ្ងៃទី ២១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៧ បន្ទាប់ពីព្រះអង្គត្រូវរដ្ឋាភិបាលយួនចាប់ផ្សឹក និងដាក់គុក ៤ ឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ ។
បន្ទាប់ពីបានចេញពីពន្ធនាគារ ព្រះតេជព្រះគុណ លីវ នី បានសរសេរលិខិតទៅប្រធាន ឃុំហ្វិញហាយ (Vĩnh Hải) ដើម្បីសុំសាងផ្នួសឡើងវិញ នៅក្នុងវត្តសេរីតាសេក នៅថ្ងៃទី ៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ មុនថ្ងៃចូលវស្សា ប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លើយតបពីអាជ្ញាធរយួនឡើយ ។ នៅពេលដែល ព្រះតេជព្រះគុណ លីវ នី កំពុងតែរៀបចំសាងផ្នួសឡើងវិញ អាជ្ញាធរយួនបានចូលមកស្រែករារាំងពិធីសាងផ្នួសយ៉ាងកំរាល ។
នៅក្នុងជំពូក ២ មាត្រា ២៤ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ របស់ប្រទេសសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម បានចែងថា ៖ “១. មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិសេរីភាពលើជំនឿ សាសនា ឬ មិនកាន់សាសនា ។ គ្រប់សាសនាមានសិទ្ធិស្មើ គ្នានៅចំពោះមុខច្បាប់ ។ ២. រដ្ឋត្រូវគោរព និងការពារសរីភាពជំនឿ និង សាសនា ។ ៣. គ្មាននរណារំលោភ បំពានលើសេរីភាពជំនឿ និងសាសនា ឬ កេញប្រវញ្ចន៍លើសាសនា ដើម្បីបំពាន លើច្បាប់ បានឡើយ” ។
សូមជម្រាបថា ព្រះតេជព្រះគុណ លីវ នី ប្រសូត ឆ្នាំ ១៩៨៦ ជាអតីតព្រះចៅអធិការវត្តសេរីតាសេក ឋិតនៅ ក្នុងស្រុកជ្រោយញរ ខេត្តឃ្លាំង ត្រូវរដ្ឋាភិបាលយួនចាប់ផ្សឹក និងចាប់ខ្លួននៅ ថ្ងៃ ២១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៣ នៅច្រកព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម ខណៈដែលអ្នកទាំងនេះព្យាយាមភៀសខ្លួនចេញទៅប្រទេសកម្ពុជាជាមួយ នឹង ព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ធឿន ប្រសូត ឆ្នាំ ១៩៨៥ ជាអតីតគ្រូសូត្រវត្តសេរីតាសេក និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ២ រូបគឺ លោក ថាច់ ភូមិរិទ្ធ និងលោក ត្រា វណ្ណថា ។
នៅថ្ងៃ ២៧ ខែកញ្ញា ២០១៣ តុលាការខេត្តឃ្លាំងសម្រេចផ្ដន្ទាទោស ព្រះតេជព្រគុណ លីវ នី ឲ្យជាប់គុក ៤ ឆ្នាំ ជាមួយនឹង ព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ធឿន ជាប់គុក ៦ ឆ្នាំ, លោក ថាច់ ភូមិរិទ្ធ ៣ ឆ្នាំ និង លោក ត្រា វណ្ណ ថា ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២ ឆ្នាំ ពីបទ “ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសក្រៅដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល” និង “ចាត់តាំងនាំមនុស្សរត់ចេញទៅបរទេស” ។
នៅថ្ងៃទី ១៩ ខែកក្កដា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួន ១៣ គ្រួសារ រស់នៅភូមិកិញ្ឆាងពោធិ៍ សង្កាត់លេខ ៥ ទីរួមខេត្តឃ្លាំង បាននាំគ្នាទៅតវ៉ាបញ្ហាដីធ្លីរបស់ ខ្លួនក្នុងពេលដែលអាជ្ញាធរយួនយកគ្រឿងចក្រមកឈូសឆាយ ដំណាំស្រូវរបស់ពួកគាត់ ។ អ្នកតវ៉ាបាន អះអាងថា ការងើបតវ៉ានេះបានផ្ទុះឡើង បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរវៀតណាមបានដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីជូនពួកគេ គ្មានភាពយុត្តិធម៌ និងមិនមានតម្លាភាព អស់រយៈពេល ១០ ឆ្នាំ មកហើយ ។
នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែវិច្ឆិកា អាជ្ញាធរយួនបានរារាំង ព្រះសង្ឃវត្តពោធិភិរម្យរង្សី ឋិតនៅក្នុងស្រុកកំពង់ស្ពាន ខេត្តព្រះត្រពាំង បោះបង្គោលព្រំដែនដីនៅលើបរិវេណដីមួយកន្លែងឋិតនៅខាងក្រៅវត្ត ដែលព្រះសង្ឃចាត់ទុកថា ជាដីរបស់វត្ត ។ ហេតុដែលឲ្យព្រះ សង្ឃចេញមកបោះបង្គោលព្រំដែននោះ ដោយសាធាដីវត្តនេះ ត្រូវមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលយួនរូងលក់ឲ្យឈ្មួញ ក្លាយទៅជាស្រះដ៏ធំ បណ្ដាលឲ្យបាក់ច្រាំងជិតដល់កន្លែងបូជាសពរបស់វត្ត ។ មកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនៅមិនទាន់ដោះស្រាយ បញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីមួយនេះ ឲ្យបានដាច់ស្រេចនៅឡើយ ។
នៅថ្ងៃទី ៦ ខែធ្នូ អាជ្ញាធរយួនបានចុះធ្វើសកម្មភាពឈូសឆាយ និងវាស់វែងរឹបអូសយកដីវត្តទុំពូងក្រោម ស្ថិតនៅឃុំលឿងភី ស្រុកស្វាយទង ខេត្តមាត់ជ្រូក មកធ្វើទីស្នាក់ការរបស់រដ្ឋ ខណៈព្រះចៅអធិការវត្ត និងពុទ្ធបរិស័ទធ្វើការតវ៉ា តែរងការគំរាមគំហែង ពីសំណាក់ក្រុមអាជ្ញាធរយួន ។ នៅពេលថ្មីៗនេះ ព្រះតេជព្រះគុណ ចៅ សារ៉ាត ជាព្រះសង្ឃនៅក្នុងវត្តនេះ បានចេញ មុខតវ៉ា ត្រូវអាជ្ញាធរយួនគំរាមកំហែងចាប់ដាក់គុក ហើយបានភៀសព្រះកាយទៅប្រទេសកម្ពុជា ។
