ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន-សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ
(សហរដ្ឋអាមេរិក) ចលនាទាមទារឲ្យប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដើម្បីដាក់សម្ពាធដល់ រដ្ឋាភិបាលវៀត ណាមឲ្យដោះលែងអ្នកទោសមនសិការ និងឲ្យធ្វើកំណែទម្រង់សិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានពលរដ្ឋអាមេរិក កំណើតវៀត ណាមរៀបចំឡើងយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ មុនដំណើរទស្សនកិច្ចនៅសហរដ្ឋ អាមេរិក របស់ប្រមុខរដ្ឋ វៀតណាម ត្រឿង តឹង សាង នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកក្កដា ខាងមុខនេះ ។ ថ្មីៗនេះ ក្រុមមេដឹក សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានប្រកាសថា នឹងគ្រោងដាក់ញ្ញត្តិទៅប្រធានាធិតីសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីជម្រុញឲ្យ មានការគោរពសិទ្ធិខ្មែរក្រោម នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ផងដែរ ។
យ៉ាងហោចណាស់ មានលិខិតអំពាវចំនួន ២ ដែលបានផ្សព្វផ្សាយនៅលើគេហទំព័រ ក្នុងការស្វែងរកសំឡេងគាំទ្រពី មនុស្សរាប់ពាន់នាក់នៅទូទាំងពិភពលោក ដើម្បីទាមទារឲ្យប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា លើក យកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម មកជជែកជាមួយប្រមុខរដ្ឋវៀតណាមជាជាងបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម ។
សេតវិមានបានសង្កត់ធ្ងន់់ថា ពេលនេះ ល្មមដល់ពេលដែលប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា ត្រូវជម្រុញឲ្យវៀតណាមធ្វើ កំណែទម្រង់សិទ្ធិមនុស្ស មុនពេលដោះដូរពាណិជ្ជកម្មជាមួយក្រុងហាណូយ ។
លិខិតអំពាវនាវដែលផ្សព្វផ្សាយនៅលើគេហទំព័រ Democracy for Vietnam បានទាមទារឲ្យ លោក អូបាម៉ា ប្ដេជ្ញាចិត្តជម្រុញឲ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅជុំវិញពិភពលោក និងត្រូវរក្សាគោលជំហរកាន់ជើងខាងក្រុមចលនា ប្រជាធិបតេយ្យនៅវៀតណាម ដូចជា លោក កូវ វី ហា វៅ (Cù Huy Hà Vũ) អ្នកសរសេរប្លក់ ដេវ កៃ (Điếu Cày) និង អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង វៀតខាង (Viet Khang ) ជាដើម អ្នកដែលត្រូវបានវៀតណាមចាប់ដាក់គុក ព្រោះគ្រាន់ តែអ្នកទាំងនេះ ហ៊ានបញ្ចេញមតិផ្ទុយនឹងរដ្ឋាភិបាល ។
លោក ង្វៀង ដិន ថាំង (Nguyễn Đình Thắng) នាយកប្រតិបត្តិ BPSOS បានឲ្យដឹងថា៖
“ប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា បាននិយាយថា នឹងលើកយកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សជាមួយនឹង លោក ត្រឿង តឹង សាង ពេលប្រមុខរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរជួនគ្នានៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកក្កដា នេះ ។ ទិសដៅរបស់យើងខ្ញុំ គឺចលនាឲ្យលោក អូបាម៉ា លើកយកករណីជាក់ស្ដែងមួយចំនួន ប្រសើរជាការនិយាយរួមៗអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម ។ យើងខ្ញុំ ចង់ឲ្យសេតវិមានមានបញ្ជីឈ្មោះអ្នកទោសមនសិការមួយដាច់ដោយឡែក និងអំពាវនាវឲ្យប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា ជម្រុញឲ្យប្រមុខរដ្ឋវៀតណាមដោះលែងអ្នកទោសដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីនោះ ។ ពេលនេះ យើងខ្ញុំ ចង់ជម្រុញឲ្យដោះស្រាយបញ្ហាដែលលេចធ្លោ ៣ ករណី គឺ បញ្ហា លោក កូវ វី ហា វៅ (Cù Huy Hà Vũ) , Blogger ដេវ កៃ (Điếu Cày) និង តា ផុង តឹង (Tạ Phong Tần) ” ។
លិខិតអំពាវនាវនោះ បានចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមថា នៅតែបង្ក្រាបអ្នកបញ្ចេញមតិខ្វែងគំនិតជាមួយរដ្ឋា ភិបាល, ចាប់ក្រុមអ្នកសរសេរប្លក់ និងអ្នកចលនានយោបាយដាក់ពន្ធនាគារ ។ ក្រៅពីរដ្ឋាភិបាលបង្កើនការរឹតបន្តឹង អិនធើណិត, គាបសង្កត់លើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ , សេរីភាពការបង្កើតសមាគម និងសេរីភាពជួបជុំរបស់ប្រ ជាពលរដ្ឋ ជាដើម ។
គិតចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំមកដល់មកដល់ពេលនេះ មានអ្នកចលនាប្រជាធិបតេយ្យនៅវៀតណាម ប្រមាណ ៥០ នាក់ ត្រូវចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ។
អ្នកដែលបានចុះហត្ថលេខាគាំទ្រលិខិតអំពាវនាវនេះ បានសំណូមពរឲ្យមេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិក ឆ្លៀតឱកាស ពេលដែលប្រមុខរដ្ឋវៀតណាមមកទស្សនកិច្ចនេះ ត្រូវដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យច្បាស់លាស់បង្ខំឲ្យវៀតណាមធ្វើឲ្យមានការរីកចម្រើនខាងវិស័យការពារសិទ្ធិមនុស្ស ។ ពួកគេបានលើកឡើងថា ទំនាក់ទំនងអាមេរិក និងវៀតណាម នឹងបាន រឹងមាំ លុះណាតែត្រូវមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងយុត្តិធម៌សង្គមជាចម្បងនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ។
ក្រៅពីលិខិតអំពាវនាវនេះ ក៏នៅមានការអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋវៀតណាមនៅសហរដ្ឋអាមេរិក សរសេរលិខិតដោយ ផ្ទាល់ដៃ ផ្ញើជូនទៅមេដឹកនាំកំពូលៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីសំណូមពរឲ្យ លោក អូបាម៉ា លើកយកបញ្ហាសិទ្ធិ មនុស្សមកជជែកជាមួយប្រមុខរដ្ឋវៀតណាម នៅសេតវិមាន ក្នុងសប្ដាហ៍ខាងមុខនេះ ។
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែកក្កដា ខាងមុខនេះ ប្រតិភូប្រមាណ ២០ រូប ជាតំណាងឲ្យស្ថាប័នសាសនាផ្សេងៗគ្នា ដែលត្រូវ បានរំលោភបំពាននៅវៀតណាម នឹងជួបជុំគ្នានៅក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីជម្រាបអំពីបញ្ហាជិះជាន់ សាសនាពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម និងសំណូមពរឲ្យសមាជិកសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ជម្រុញឲ្យមានការដោះ លែងអ្នកទោសសាសនានៅវៀតណាម ផងដែរ ។
ចំណែកសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានឲ្យដឹងថា ខ្លួនបានផ្ញើញ្ញត្តិទៅឲ្យប្រធានាធិបតី បារ៉ាក អូបាម៉ា រួចហើយ ។ ក្នុងញ្ញត្តិនោះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានអំពាវនាវឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ដាក់សម្ពាធទៅវៀតណាម ដើម្បីដោះ លែង ព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ធឿន និង ព្រះតេជព្រះគុណ លីវ នី ព្រះសង្ឃវត្តសិរីតាសេក ដែលត្រវបានវៀត ណាមចាប់ផ្សឹក និងដាក់គុក កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភា កន្លងទៅនេះ ។ ក្រៅពីនេះ ក៏បានជម្រុញឲ្យវៀតណាម គោរពសិទ្ធិខ្មែរក្រោម ម្ចាស់ស្រុក ផងដែរ ។
ក្រៅពីការធ្វើលិខិតអំពាវនាវ ក៏មានការធ្វើបាតុកម្មនៅមុខសេតវិមាន ខណៈដែលមេដឹកនាំវៀតណាម និង សហ រដ្ឋអាមេរិកជួបគ្នា ផងដែរ ។ ប្រភពបានឲ្យដឹងថា នឹងមានមនុស្សរាប់ពាន់នាក់មកពីរដ្ឋនានា ក្នុងទឹកដីសហរដ្ឋ អាមេរិក និងប្រទេសកាណាដា ជួបជុំគ្នានៅរដ្ឋធានី Washington ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការបំពាន រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស របស់រដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម និងដើម្បីទាញការយកចិត្តទុកដាក់ពីមតិអន្តរជាតិអំពីប្រវត្តិនៃការរំលោភ សិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ។
នេះជាលើកទី ១ ហើយ ដែល លោក សាង បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងនាមជាប្រមុខរដ្ឋ និង ជាលើកទី ២ ដែលប្រមុខរដ្ឋវៀតណាម បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចរដ្ឋធានី Washington ។
កាលពី ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៧ ប្រមុខរដ្ឋវៀតណាម ង្វៀង មិន ត្រៀក បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចជាប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងមានបាតុកម្មដ៏ធំនៅមុខសេតវិមាន ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម ផងដែរ ៕
