ដោយ យន់ សាមៀន | RFA
តំណាងប្រទេសវៀតណាម បានប្រាប់ឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ថា អាជ្ញាធរវៀតណាម បានឃាត់ខ្លួនយុវជនខ្មែរក្រោមម្នាក់ ដោយសារតែយុវជននោះ បានញុះញង់ និងបំបែកបំបាក់សាមគ្គីភាពវៀតណាម ។ ប៉ុន្តែ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ថា វៀតណាមឃាត់ខ្លួនយុវជនខ្មែរក្រោម ដោយសារតែយុវជននោះ បានប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពបោះពុម្ព និងផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានច្រានចោលសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍វៀតណាម នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ (Geneva) ស្ដីពីការ ឃាត់ខ្លួនយុវជនខ្មែរក្រោម លោក យឿង ខាយ កាលពីខែមេសា ។
ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍វៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី ២០ កញ្ញាអះអាងថា អាជ្ញាធរខេត្តដុងណៃ បានឃាត់ខ្លួនលោក យឿង ខាយ ដោយសារតែលោក បានប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម ហើយមានទំនាក់ទំនងនឹងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល នៅបរទេសចង់បង្កើតតំបន់ស្វយ័ត ដែលជាការគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខវៀតណាម ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មាន សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ព្រះភិក្ខុ ស៊ឺង យ៉ឹងរតនា មានថេរដីកាថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់វៀតណាម បានបំភ្លៃការពិត ។ ព្រះអង្គបន្តថា វៀតណាម ឃាត់ខ្លួនយុវជនខ្មែរក្រោម និងរឹបអូសសៀវភៅសេចក្ដីប្រកាស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពី «សិទ្ធិជនជាតិដើម» ជាចេតនារឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ៖ «រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមហ្នឹងនៅតែបន្តរឹតត្បិត សិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាពិសេសការផ្សព្វផ្សាយរឿងជនជាតិដើម ដើម្បីឲ្យជនជាតិដើមខ្មែរក្រោមហ្នឹងបានយល់បន្ថែមពីច្បាប់អន្តរជាតិហ្នឹង ។ សហព័ន្ធខ្មែរក្រោមនៅតែទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមគោរពសិទ្ធិជាជាតិដើម» ។
កាលពីថ្ងៃទី ១៣ មេសា នគរបាលសន្តិសុខផ្ទៃក្នុងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងនគរបាលសន្តិសុខផ្នែកនយោបាយជិត ១០០នាក់ បានឆែកឆេរផ្ទះលោក យឿង ខាយ និងចាប់ខ្លួនលោកទៅឃុំដោយគ្មានលិខិតស្នាមត្រឹមត្រូវ ។ កាលនោះ លោក យឿង ខាយ ថា ប៉ូលិសបានរឹបអូសយកទូរស័ព្ទ កុំព្យូទ័រ និងសៀវភៅសេចក្ដីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីជនជាតិដើមជាង ១០០ ក្បាល ។ យុវជនខ្មែរក្រោម លោក យឿង ខាយ ធ្លាប់បានស្ម័គ្រចិត្តធ្វើការងារលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្សការងារ និងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់កម្មករ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅលើទឹកដីកំណើត ។ លោកបានបង្កើតទំព័រហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះថា សិទ្ធិការងារខ្មែរក្រោម ដើម្បីផ្ដល់ចំណេះដឹងពីច្បាប់ការងារ ។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកនោះ ក៏បានផ្ដល់លេខទូរស័ព្ទ សម្រាប់ឱ្យកម្មករខ្មែរក្រោម ដែលរងការរំលោភបំពានផ្សេងៗ ទាក់ទង ដើម្បីពិគ្រោះយោបល់ស្វែងរកមធ្យោបាយដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនោះ ។ លោកក៏បានបង្កើតទំព័រហ្វេសប៊ុក (Facebook) មួយឈ្មោះ (ប្រទេសខ្មែរក្រោម) និងបន្ថែមពាក្យថា អង្គការអង្កេតសិទ្ធិខ្មែរជនជាតិដើម នៅកម្ពុជាក្រោម ។
លោក យឿង ខាយ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី ១០ តុលា ថា លោកមិនបានញុះញង់ខ្មែរក្រោម ឲ្យស្អប់វៀតណាមនោះទេ ប៉ុន្តែ លោកបានផ្សព្វផ្សាយឯកសារ និងបទដ្ឋានច្បាប់អន្តរជាតិផ្សេងៗ ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ស្វែងយល់ដឹងពីសិទ្ធិជាជនជាតិដើម ដើម្បីអាចឈានទៅ ស្វែងរកសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចដោយខ្លួនឯងទៅថ្ងៃអនាគត ៖ «យើងយល់ឃើញថា ច្បាប់ជនជាតិដើមយើងវាមានតម្លៃបង ពីព្រោះជនជាតិដើមពីមុនមកមិនសូវចេះច្បាប់ ។ ប្អូនសិក្សាហើយបានបោះពុម្ពចែកចំលងតាមភូមិសាស្ត្រនីមួយៗ ឲ្យគាត់យល់ពីច្បាប់មានតម្លៃពីព្រោះយើងជាម្ចាស់ដី ដូច្នោះយើងត្រូវតែយល់ពីសិទ្ធិនេះ» ។
បច្ចុប្បន្នលោក យឿង ខាយ កំពុងបន្តជួយផ្សព្វផ្សាយ និងបោះពុម្ពសៀវភៅ និងឯកសារផ្សេងៗ សំដៅឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមយល់ដឹងពីសិទ្ធិរបស់ពួកគេ ។ យុវជនរូបនេះ ក៏ជួយស្វែងរកជំនួយ ដើម្បីជួយខ្មែរក្រោម ណាដែលខ្វះខាតជីវភាព ក្នុងពេលនៃការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ (Covid-19) ផងដែរ ។ លោក យឿង ខាយ ថា ទោះបីវៀតណាមគំរាមកំហែងលោកយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោកនៅតែបន្តការងាររបស់លោកដោយគ្មានការភ័យខ្លាចនោះទេ ៖ «ការងារយើង យើងធ្វើធម្មតាពីមុនមកឥឡូវយើងធ្វើដូចមុនបង ។ យើងនៅតែបន្តបោះពុម្ពសៀវភៅរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ហើយបន្តចែកចាយ» ។
ជុំវិញការចោទប្រកាន់របស់វៀតណាមថា សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មានចេតនាបង្កើតបញ្ហាសន្តិសុខជាតិ និងបំបែកបំបាក់ជាតិវៀតណាមនោះ ព្រះភិក្ខុ ស៊ឺង យ៉ឹងរតនា មានថេរដីកា សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ជាអង្គការធ្វើការងារលើកស្ទួយសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិដើម ស្របច្បាប់ ៖ «អត់មានខុសច្បាប់អ្វីទេ ។ នោះជាសិទ្ធិសេរីភាពចំពោះពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមជាម្ចាស់ស្រុកជនជាតិដើម ហើយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមតែងតែចោទពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមក្តី និងសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពនៅលើឆាកអន្តរជាតិហ្នឹង តែងតែចោទថា បំបែកបំបាក់សិទ្ធិប្រទេសវៀតណាមជាដើម» ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ជាអង្គការមិនរកប្រាក់កម្រៃ និងធ្វើការងារដោយអហិង្សាតំណាងឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមរាប់លាននាក់ រស់នៅលើទឹកដីកំណើត កំពុងឋិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាម ។ សហព័ន្ធត្រូវបានគេបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ ១៩៨៥ ដោយមានបេសកកម្ម ប្រើប្រាស់មធ្យោបាយអហិង្សានិងច្បាប់អន្តរជាតិ តស៊ូមតិ ដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិសេរី និងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចដោយខ្លួនឯង ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ។ របាយការណ៍សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ប្រចាំឆ្នាំឲ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ ២០២០ និងដើមឆ្នាំ ២០២១ អាជ្ញាធរវៀតណាម បានបន្តរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ និងយុវជនខ្មែរក្រោម មិនឲ្យផ្សព្វផ្សាយប្រវត្តិសាស្ត្រពិតនៃការបាត់បង់ទឹកដី និងសិទ្ធិចែកចាយព័ត៌មានតាមបណ្ដាញសង្គម ។ យុវជនខ្មែរក្រោមមួយចំនួន ត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ផាកពិន័យរាប់រយដុល្លារ និងបានរឹបអូសសៀវភៅ ស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមជាដើម ។ ចំណែកកសិករខ្មែរក្រោម ដែលត្រូវអាជ្ញាធររឹបអូសយកដីស្រែកេរ្តិ៍ដូនតា ក៏ត្រូវតុលាការវៀតណាម កាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររាប់ឆ្នាំទាំងអយុត្តិធម៌ផងដែរ ៕
