បញ្ហាខ្មែរក្រោមត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីពង្រាង “ច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣”

ដោយ សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ
ក្រុមសមាជិកសភាតំណាងរាស្ត្រសហរដ្ឋអាមេរិក បានពង្រាង “ច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣” នៅអាគារសភាតំណាង Rayburn កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែឧសភា កន្លងទៅនេះ ដើម្បីលើកឡើងពីបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម និងទាមទារឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់វៀតណាម ចូលក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃ”ប្រទេសដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភពិសេស” ហៅកាត់ថា CPC ។ បញ្ហាខ្មែរក្រោមដែល ត្រូវវៀត ណាម រំលោភសិទ្ធិ ក៏ត្រូវបានក្រុមអ្នកពង្រាងច្បាប់នេះ លើកឡើងនៅក្នុងវេទិកានោះដែរ ។

លោក Chris Smith សមាជិកសភាអាមេរិក ថ្លែងនៅក្នុងពីធីដាក់ពង្រាង “ច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣” ស្នើទៅរដ្ឋសភាអាមេរិក នៅអាគារសភាតំណាង Rayburn កាលពីថ្ងៃទី ០៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៣ ។

កាលពីថ្ងៃទី ០៨ ខែឧសភា កន្លងទៅនេះ នៅអាគារសមាជិកសភាតំណាង Rayburn ក្រុមតំណាងរាស្ត្រ នៃគណ បក្សសាធារណរដ្ឋ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យអាមេរិក បានលើកឡើងនៅក្នុងរដ្ឋសភាអំពីពង្រាង “ច្បាប់អនុវត្ត សិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣” ។
ចលនាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់វៀតណាម៖
ចំពោះគោលបំណងនៃការធ្វើយុទ្ធនាការសម្រាប់សេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមនោះ សេចក្តីព្រាង “ច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣” ត្រូវបានដាក់ស្នើក្រុមសភាតំណាង និងព្រឹទ្ធសភា អាមេរិក ហើយសង្ឃឹមថា និងត្រូវបានអនុម័តក្នុងឆ្នាំនេះ ។ ប្រធានគណៈកម្មការសភាទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស អាមេរិក លោក Rep. Ed Royce បានសង្កត់ធ្ងន់នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកថា៖
«ដូច្នេះ នៅក្នុងអំឡុងពេល ៦ សប្តាហ៍ដំបូង នៃឆ្នាំនេះ មានករណីជាច្រើន ដែលក្រុមប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងឃុំខ្លួនយ៉ាងច្រើន បើប្រៀបធៀបជាមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ ។ មាន ៤០ ករណីដែលបានឃុំខ្លួន ហើយបានជូនដំណឹង ។ វាគឺជាការមិនគួរឱ្យជឿថា វៀតណាមត្រូវបានកំពុងព្យាយាមក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ តែនៅតែបន្តសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែកើនឡើង ។ សេរីភាពក្នុងនិយាយស្ដី – សេរីភាពក្នុងការបង្កើតអង្គការសមាគម និងសេរីភាពនៃការប្រតិបត្តសាសនានៅវៀត ណាមមិនមានឡើយ “។
ចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងររបស់អាជ្ញាធរទីក្រុងហាណូយ លោក Rep. Ed Royce បានថ្លែងទាមទារ ឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវតែដាក់បញ្ចូលវៀតណាមទៅក្នុងបញ្ជី CPC ឡើងវិញ ។
អ្នកពង្រាង ” ច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣” លោក Chris Smith សមាជិកសភាអាមេរិក បានថ្លែងថា ឆ្នាំ ២០១៣ នេះ ជាពេលវេលាសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីដាក់វៀតណាមចូលក្នុងបញ្ជី CPC ឡើងងវិញ ព្រោះរយៈពេល ៧ ឆ្នាំ មកនេះ មុនពេលវៀតណាមត្រូវបានដកចេញពីបញ្ជីនេះ ដោយអាមេរិកមានសង្ឃឹមថា សេរី ភាព នឹងមានភាពប្រសើរឡើង ដូចអ្វីដែលវៀតណាមបានសន្យា ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ឆ្លងតាមសវនាការកាលពី ថ្ងៃទី ១០ ខែមេសា កន្លងទៅនេះ ស្ដីពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម មានភស្តុតាងជាច្រើនបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់អំពីស្ថានភាពនៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងឃោរឃៅនៅវៀតណាម ។

ភស្តុតាងទាំងនោះរួមមាន ការចាបខ្លួនអ្នកបញ្ចេញយោបល់ខ្វែងគំនិតវៀតណាមជាច្រើនរូប ដាក់គុក , ក្រុមព្រះ សង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្ចាស់ស្រុកដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលឋិតនៅភាគខាងត្បូងវៀតណាម ត្រូវបានអាជ្ញាធរ វៀតណាមគំរាមកំហែងចាប់ផ្សឹក និងដាកក់ពន្ធនាគារ និងក្រុមជនជាតិដើមម៉ុងតៃញ៉ា នៅភាគកណ្ដាលប្រទេស វៀតណាមក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរគាបសង្កត់សេរីភាពសាសនារបស់ពួកគេផងដែរ ។
ព្រះតេជព្រះគុណ យ័ញ តូន ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ដែលបានចូលស្ដាប់សវនាការរបស់សភាអាមេរិកកាំង ស្ដីពី ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម បានថ្លែងថា បញ្ហាខ្មែរក្រោមត្រូវបានអាមេរិកយកចិត្តទុកដាក់ ហើយបានគេ លើក ឡើងនៅក្នុងសវនាការនោះដែរ ។
ក្រុមសភាតំណាងដែលគាំទ្រពង្រាង ” ច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣” និង លោក Chris Smith បានបញ្ចុះបញ្ចូលសេតវិមានដាក់សម្ពាធវៀតណាម អំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីរដ្ឋាភិបាល ក្រុង ហាណូយ ។
លោក Chris Smith បានមានប្រសាសន៍ថា៖
“រដ្ឋាភិបាលរបស់ លោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក George W. Bush និង លោក អូបាម៉ា មិនបានដោះស្រាយបញ្ហានៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាម ដោយវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធិភាព ។ ដូច្នេះឥឡូវនេះ វាដល់ពេល ដើម្បីទៅមើលនៅស្ថានភាពជាក់ស្ដែង ថា ពួកគេបានរំលោភបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្ដរជាតិដល់កម្រិតណា ហើយយើងបានសម្រេចចិត្តថា ដាក់ទណ្ឌកម្មវៀតណាមសម្រាប់ការអនុវត្តមិនបានត្រឹមត្រូវ ។ ឆ្នាំ ២០១៣ នេះ មនុស្សមួយចំនួនអាចនិយាយបានថា ទុកឱកាសឲ្យវៀតណាម ដើម្បីកែប្រែស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សឲ្យមានភាពល្អប្រសើរឡើង , ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរកើនឡើងដល់ទៅ ២៥ ពាន់ លានដុល្លារ ប៉ុន្តែស្ថានភាព សិទ្ធិមនុស្សដាំ ក្បាលចុះហួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ។ ប្រសិនបើយើងមិននិយាយ តើនឹងមានអ្នកណានិយាយឲ្យយើង ? ” ។

ក្រុមអ្នកគាំទ្រសេចក្ដីពង្រាង “ច្បាប់អនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣” ក៏បានអំពាវនាវឲ្យវៀតណាមគោរព សិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីខ្លួនបានក្លាយជាប្រទេសមួយមានតម្លៃដោយការគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន ។
សូមបញ្ជាក់ថា វៀតណាមជាញឹកញាប់ ត្រូវបានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិក និង អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Right Watch) រាយការណ៍ថា មានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សទៅលើ ក្រុមជនជាតិដើមខ្មែរក្រោមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ។
កាលពីឆ្នាំ ២០០៧ ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមនៅខេត្តឃ្លាំង ចំនួន ៥ អង្គត្រូវបានចាប់ផ្សឹក និងដាក់គុកពី ២ ទៅ ៤ ឆ្នាំ ពីបទបង្កអសន្តិសុខទីសាធារណៈ ដោយគ្រាន់តែព្រះសង្ឃទាំងនោះនាំគ្នាចេញតវ៉ានៅមុខការិយាល័យនគរបាល វៀតណាម ខេត្តឃ្លាំង , ព្រះតេជព្រះគុណ ទឹម សាខន ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ជាព្រះចៅអធិការវត្តភ្នំដិនខាងជើង នៃ ខេត្តតាកែវ ត្រូវចាប់បញ្ជូនទៅដាក់គុកនៅខេត្តមាត់ជ្រូក និង ករណី លោក ចៅ ហេន នៅខេត្តមាត់ជ្រូក ជាដើម ៕

ដូច្នេះ នៅក្នុងអំឡុងពេល ៦ សប្តាហ៍ដំបូង នៃឆ្នាំនេះ មានករណីជាច្រើន ដែលក្រុមប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងឃុំខ្លួន យ៉ាងច្រើន បើប្រៀបធៀបជាមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ ។ មាន ៤០ ករណីដែលបានឃុំខ្លួន ហើយបានជូនដំណឹង ។ វាគឺជាការមិនគួរឱ្យជឿថា វៀតណាមត្រូវបានកំពុងព្យាយាមក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ តែនៅតែបន្តសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែកើនឡើង ។ សេរីភាពក្នុងនិយាយស្ដី – សេរីភាពក្នុងការបង្កើតអង្គការសមាគម និងសេរីភាពនៃការប្រតិបត្តសាសនានៅវៀត ណាមមិនមានឡើយ ។ លោក Chris Smith សមាជិកសភាសហរដ្ឋអាមេរិក