ដោយ ស៊ឺន ចែងចើន
ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា ប្រចាំនៅទីក្រុងហាណូយ នៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម នៅវេលាម៉ោង ៥ និង ៣០ នាទីរសៀល ថ្ងៃទី ១៣ កម្ភៈ នេះ បានជួយធ្វើអន្តរាគមន៍ទៅភាគីវៀតណាមរួចហើយ ករណីព្រះសង្ឃដើមកំណើតខ្មែរក្រោម ត្រូវអាជ្ញាធរយួនដកហូតលិខិតឆ្លងដែន កាលពីថ្ងៃទី ២ កុម្ភៈ កន្លងមក ។
ពីខេត្តឃ្លាំង នៃដែនដីកម្ពុជាក្រោម ព្រះតេជព្រះគុណ សឺន ទី បានឲ្យដឹងថា មន្ត្រីស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា ប្រចាំនៅទីក្រុងហាណូយ បានទូរសព្ទមកព្រះអង្គ ដើម្បីជូនដំណឹងថា ស្ថានទូតខ្មែរបានអន្តរាគមន៍ទៅភាគីវៀតណាមរួចរាល់ហើយ និងបានទាក់ទងចរចាដោយផ្ទាល់ទៅប្រធានការិយាល័យនគរបាលព្រហ្មទណ្ឌខេត្តសុកត្រាំង (ខេត្តឃ្លាំង) ដោយស្នើឲ្យជួយចម្រួលប្រគល់លិខិតឆ្លងដែនជូនព្រះអង្គវិញ នៅថ្ងៃស្អែកទី ១៤ កុម្ភៈ ។ ព្រះតេជព្រះគុណ សឺន ទី បានឲ្យដឹងទៀតថា មន្ត្រីស្ថានទូតខ្មែរ ប្រាប់ឲ្យព្រះអង្គកុំឲ្យមានការភ័យខ្លាច ឬមានការព្រួយបារម្ភឡើយ ចំពោះការនិមន្តទៅជួបមន្រ្តីនគរបាលខេត្តឃ្លាំង នៅថ្ងៃស្អែកនេះ ដោយស្ថានទូតខ្មែរអះអាងពីការធានាសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនព្រះអង្គផងដែរ ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បើតាមព្រះតេជព្រះគុណ សឺន ទី បញ្ជាក់ថា មុន នឹងអាជ្ញាធរយួនប្រគល់សងលិខិតឆ្លងដែនមកព្រះអង្គវិញ ក៏ នឹងមានលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនដែរ ។ ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គនៅមិនទាន់ដឹងថា នោះជាលក្ខខណ្ឌអ្វីទេ ដោយព្រះអង្គគ្រាន់តែប្រាប់តាមសម្រង់សម្តីតាមន័យដើមរបស់មន្រ្តីទូតខ្មែរថា «…នឹងមានធ្វើកំណត់ហេតុ ប៉ុន្តែ កំណត់ហេតុនោះ ត្រូវសរសេរឲ្យស្រាល ដើម្បីទទួលយកបាននៃភាគទាំងពីរ ។ ជាពិសេសកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ទៅថ្ងៃក្រោយ…» ។
គួរជម្រាបជូនថា ការធ្វើអន្តរាគមន៍ ពីស្ថានទូតកម្ពុជា ប្រចាំនៅប្រទេសវៀតណាម ធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក នៅថ្ងៃទី ១០ កុម្ភៈសប្តាហ៍នេះ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសសកម្មភាពអាជ្ញាធរវៀតណាម ក្នុងការដកហូតលិខិតឆ្លងដែនរបស់ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ។ សហព័ន្ធខ្មែរក្រោម ទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរវៀតណាម ប្រគល់សងលិខិតឆ្លងដែន ថ្វាយព្រះតេជគុណ សឺន ទី វិញ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ព្រោះអាជ្ញាធរវៀតណាម បានចុះហត្ថលេខា ស្ដីពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិរួចហើយ ។
ជុំវិញករណីនេះដែរ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា ក៏បានដាក់លិខិតអន្តរាគមន៍ទៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ស្ថានទូតវៀតណាម ការិយាល័យឧត្តមស្នងការ អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស (OHCHR) និងដាក់ទៅកាន់បណ្តាស្ថានទូតមួយចំនួនទៀត ប្រចាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីសុំឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ទៅលើព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមមួយអង្គ ដែលកាន់លិខិតឆ្លងដែនកម្ពុជា តែត្រូវបានដកហូតដោយអាជ្ញាធរខេត្តឃ្លាំង នៃដែនដីកម្ពុជាក្រោម ហើយបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រទេសវៀតណាម ។
ក្នុងរយៈពេល ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានធ្វើការរឹតត្បិតយ៉ាងខ្លាំង ទៅលើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការគំរាមកំហែងចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ចំពោះពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមរូបណា ដែលហ៊ានបញ្ចេញមតិពាកព័ន្ធ នឹងរឿងខ្មែរក្រោម នៅតាមបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ។ វិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលយួន បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទៅដល់សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ។ ជាពិសេស ការទទួលព័ត៌មាន ពីវិទ្យុ “សំឡេងកម្ពុជាក្រោម” និងទូរទស្សន៍ ព្រៃនគរ មានមូលដ្ឋាន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាវិទ្យុ និងសារព័ត៌មាន ដើរតួនាទីសំខាន់ ក្នុងការពាំនាំដំណឹងជូនដល់ប្រជាជាតិខ្មែរក្រោមម្ចាស់ស្រុក នៃដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលពួកគេមិនមានស្ថានប័នព័ត៌មានឯករាជ្យរបស់ខ្លួន និងមិនដែលបានទទួលព័ត៌មានពិតគ្រប់ជ្រុងជ្រោយឡើយ ។ ពីព្រោះ សព្វថ្ងៃ វៀតណាមជាប្រទេសប្រកាន់យករបបកុម្មុយនិស្ត រាល់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជារបស់រដ្ឋ ហើយមិនមានស្ថាប័នព័ត៌មានឯកជនផ្សាយព័ត៌មានឯករាជ្យឡើយ ។ ការរឹត្បិតបែបនេះ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលយួនព្រួយបារម្ភខ្លាចពលរដ្ឋខ្មែរ នៅកម្ពុជាក្រោម ដឹងពីការពិតថា កម្ពុជាក្រោម ជាទឹកដីរបស់ខ្មែរ ហើយត្រូវរដ្ឋាភិបាលអាណានិគមយួនយកទៅគ្រប់គ្រង កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៤៩ ៕
