អត្ថន័យពិធីបុណ្យសែនដូនតានៅកម្ពុជាក្រោម

ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន l សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ

ពីធីជួនដូនតាដែលខ្មែរក្រោមប្រារព្ធនៅថ្ងៃ ១ កើត ខែអស្សុជ ។ រូបថតសម្ដែង

ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមប្រមាណ ៨ លាននាក់នៅកម្ពុជាក្រោម  ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុង គ្រប់ គ្រងដោយ រដ្ឋាភិបាលបក្ស កុម្មុយនិស្តវៀតណាម ប្រារព្ធពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌ និងភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលពួកគាត់ហៅ ថាបុណ្យសែនដូនតា រយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ ដូចពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែរ ។

លោក សឺន ថាយ ធន អតីតៈគ្រូបង្រៀនសាលាពុទ្ធិកសិក្សានៅវត្តអូរទទឹង ស្រុក កំពង់ស្ពាន ខេត្ត ព្រះត្រពាំង សព្វថ្ងៃ កំពុងនៅក្នុងប្រទេសថៃ បានប្រាប់ សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ នៅថ្ងៃទី ១២ ខែតុលា ថា ក្នុងរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ នៃពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌ និងភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅតាមចំណុះ ជើងវត្ត នីមួយៗបាន ធ្វើវេន​ចង្ហាន់ប្រគេនព្រះសង្ឃ និងនៅថ្ងៃ ១៤ រោចនិមន្តព្រះសង្ឃ មកផ្ទះ ទទួលភត្តដើម្បីឧទ្ទិសកុសកដល់បុព្វការីជន ដែលបានធ្វើកាលកិរិយា​ទៅកាន់បរលោក ។

(សំឡេង លោក សឺន ថាយ ធន)

លោក ថាច់ សុតឹម អតីតៈអាចារ្យបង្រៀនសាលាពុទ្ធិកសិក្សានៅវត្តមជ្ឈិមារាម​(កណ្ដាល) ស្រុក កំពង់ ស្ពាន ខេត្តព្រះត្រពាំង បច្ចុប្បន្ន កំពុងបង្រៀនអក្សរខ្មែរ នៅ​សាលារដ្ឋរបស់ថៃ ឈ្មោះបូឆេទ វិទ្យាល័យ នៅក្នុងខេត្តសុរិន្ទ្រ ប្រទេសថៃ និងជានិស្សិតបញ្ចប់បរិញ្ញាបត្រផ្នែកមនុស្សសាស្ត្រ នៃ  សកលវិទ្យាល័យមហា ចុឡាឡុងករណ៍រាជវិទ្យាល័យ នៅក្នុងប្រទេសថៃ បានប្រាប់សារព័ត៌មានព្រៃនគរ ថា ពិធីបុណ្យសែនដូនតា នៅកម្ពុជាក្រោម មានលក្ខណៈខុសពីស្រុក ខ្មែរបន្តិច ត្រង់ការ  កំណត់កាលបរិច្ឆេទ, ឈ្មោះហៅ និងពិធីកិច្ច ជាដើម ។ លោកបានបន្តថា ពិធីបុណ្យនេះ ចាប់ពីថ្ងៃ ១ រោច ដល់ ថ្ងៃ ១៣ រោច ខែភទ្រ បទ គេហៅ ថា ពីធីកាន់បិណ្ឌ ពិធីគោះបាយបិណ្ឌ ដោយ  ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ធ្វើវេនយកចង្ហាន់ និងបាយបត្តបូរ ទៅប្រគេនព្រសង្ឃនៅវត្ត ។ រីឯរយៈ ពេល  ៣ ថ្ងៃ គឺ ១៤ និង ១៥ រោច ខែភទ្របទ និង ថ្ងៃ ១ កើត ខែអស្សុជ គេ ហៅថា បុណ្យសែនដូនតា ។ ក្នុងពិធីសែនដូនតា ៣ ថ្ងៃនេះ មានកម្មវិធីដូចជា ថ្ងៃ ១៤ រោច ពេលព្រឹក ពុទ្ធបរិស័ទមិនបានមកវត្ត ទេ គឺពួកគេនិមន្តព្រះសង្ឃ ទៅទទួលភត្តនៅផ្ទះរៀងៗខ្លួន ដល់ពេល រសៀល ពួកគេធ្វើពិធីសែន ព្រេនដល់ វិញ្ញាណក្ខន្ធដូនតារបស់ខ្លួន ដែលបានស្លាប់ទៅតាមពិធីព្រហ្មញ្ញសាសនា ។ ថ្ងៃ ១៥ រោច ជាថ្ងៃភ្ជុំ ពួកគេនាំគ្នាមកវត្តទាំងអស់គ្នា ដើម្បីរាប់បាត្រប្រគេន​ចង្ហាន់ ព្រះសង្ឃ ឧទ្ទិសកុលសដល់ ញាតកា និងនៅថ្ងៃ ១ កើត ខែអស្សុជ ពួកគាត់ធ្វើ សំពៅ ឬ ទូកដោយស្រទបចេក មានដាក់បាយ នំចំណី ផ្លែឈើ ជា ដើមឲ្យរសាត់ទៅតាមព្រែកទន្លេបឹងបួ ដែលពួកគាត់ហៅថា     ពិធីជូនដូនតា ជា កិច្ចឆ្លងបុណ្យ ។

(សំឡេង លោក ថាច់ សុតឹម)

លោក ថាច់ សុតឹម បានបន្តទៀតថា នៅកម្ពុជាក្រោម ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម មាន ជំនឿមួយដោយ យក បាយបត្តបូរដែលសល់ព្រះសង្ឃឆាន់នោះ ទៅបោះនៅ តាមគុម្ពសម្ទូង របស់ខ្លួន ដើម្បីមិន ឲ្យក្ដាម ខ្យង់ដង្កូវ ក្រាបំផ្លាញស្រូវរបស់ខ្លួន ។

(សំឡេង លោក ថាច់ សុតឹម)

បើយោងតាមអត្ថបទមួយស្ដីអំពីពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលបានចុះផ្សាយនៅលើ  គេហទំព័រសព្វាវចនាធិប្បាយជា ភាសាខ្មែរបានបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុ នៃការប្រា រព្ធពិធី​បុណ្យនេះថា ទី ១ ដើម្បីឧទិ្ទស កុសលចំពោះបេតបុគ្គល ឬ ពពួកប្រេត   ទី ២ ដើម្បីឲ្យ បានសេចក្តីសុខ ចម្រើនសិរីសួស្តីដែលកើត ពីផលទានរបស់ខ្លួន និង ទី ៣ ដើម្បីបង្កើតសាមគ្គីរបស់ ជាតិ គឺការស្រុះ ស្រួលគ្នាទាំងពេល វេលា  កំណត់ទាំងការធ្វើនំគម អន្សម ពេញទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ។ យើងក៏ អាចកត់សម្គាល់ នូវពាក្យមួយ ទៀតថា “បុណ្យសែនដូនតា” ដែលជាពាក្យ សាមញ្ញ សម្រាប់ ប្រជា រាស្រ្តខ្លះ ព្រោះថា ពាក្យទាំង ពីរគឺមានន័យដូចគ្នា ។

ប្រភពអត្ថបទនេះបានបន្តទៀតថា កាល​ពី​សម័យ​បុរាណកាល​ គេ​ធ្វើ​ពិធី​បុណ្យ​នេះ​គឺ​ដើម្បី​រៀបចំ​ធ្វើ​ សង្ឃភត្ត​ទំនុក​បម្រុង​ព្រះសង្ឃ ​ដែល​គង់​ចាំ​វស្សា​ក្នុង​វត្ត​រយៈ​ពេល ​៣ ​ខែ​ ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ចូល​វស្សា ​រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​ចេញ​វស្សា ។ នៅ​ក្នុង​ចំណេរ​កាល​បុរាណ​បាន​ចារ​ថា​ ដោយ​នៅ​ក្នុង​រដូវវស្សា​មាន​ភ្លៀង ​ធ្លាក់​ជោកជាំរលឹម​ពព្រិច​ ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​លំបាក​ដល់​ព្រះសង្ឃ​ក្នុង​ពេល​ធ្វើ​គោចរបិណ្ឌបាត ។​ ហេតុ  ​ដូច្នេះ​ ទើប​បណ្ដា​ពុទ្ធ​បរិស័ទ​នាំ​គ្នា​រៀបចំ​ពិធី​នេះ​ ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​ព្រះសង្ឃ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​ចេញ ​វស្សា ។​

ឆ្នាំនេះ ពិធីភ្ជុំបិណ្ឌចំថ្ងៃ ចន្ទ ១៥ រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំ រោងចត្វាស័ក ពុទ្ធ    សករាជ ២៥៥៦ ត្រូវនឹង  ថ្ងៃទី ១៥ ខែតុលា គ្រឹសសករាជ ២០១២ ៕