ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន
នៅពេលថ្មីៗនេះ វៀតណាមបានចូលជាគណៈកម្មការក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (HRC) ខណៈដែលមាន អង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនជំទាស់ និងលើកឡើងថា វៀតណាមជាប្រទេសមានប្រវត្តិនៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ។ សហព័ន្ធ ខ្មែរកម្ពុជា ក្រោម បានលើកឡើងថា ការដែលវៀតណាមបានចូលជាគណៈកម្មការក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនេះ ជាឱកាសល្អសម្រាប់ការតវ៉ា របស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ទៅគណៈកម្មការមួយនេះ ដើម្បីជម្រុញឲ្យវៀតណាមគោរពសិទ្ធិខ្មែរក្រោមម្ចាស់ស្រុកនៃដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។
នៅថ្ងៃទី ១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៣ វៀតណាម ត្រូវបានគេបោះឆ្នោតឲ្យចូលជាគណៈកម្មការក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហ ប្រជាជាតិ (HRC) រួមជាមួយប្រទេសទាំង ១៣ ទៀត គឺ Algeria, ចិន , គូបា, បារាំង, Maldives, Mexico, Morocco, Namibia, Macedonia, រុស្ស៊ី, Saudi Arabia, អាហ្វ្រិកខាងត្វូង , និង អង់ គ្លេស ទោះបីមានការជំទាស់ពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ ។ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានបោះឆ្នោតជ្រើសបន្ថែម ១៤ កៅអីទៀត ក្នុងចំណោម ៤៧ កៅអីនៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស ។ សមា ជិកនៃគណៈកម្មការនេះ មានអាណត្តិកាល ៣ ឆ្នាំ ហើយមិនមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត ឡើងវិញក្នុងអាណត្តិបន្ទាប់ ។
លើកនេះ វៀតណាម និង ប្រទេសទាំង ១៣ ខាងលើត្រូវបានគេបោះឲ្យ ១៨៤ ទល់នឹង ១៩២ សំឡេង ។
គណៈកម្មការ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនឹងចាប់ផ្ដើមដំណើរការចាប់ពីថ្ងៃទី ១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៤ ខាងមុខ នេះ ។ គោលដៅរបស់ ក្រុម ប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺ “ផ្ដោតអារម្មណ៍ដល់ស្ថាន ការណ៍ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងដាក់ចេញនូវការព្រមាន” ។
លោកស្រី Peggy Hicks នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) បានបញ្ជាក់ថា “ ការវិលត្រឡប់មកវិញ នូវវត្តមានរបស់ចិន, រុស្ស៊ី , Saudi Arabia និង គូបា ក្រុមសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស នឹងមានការងារ ជាច្រើនត្រូវធ្វើ ។ ប្រទេសដែលមានការចាប់អារម្មណ៍ ដល់ការជម្រុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដ នឹង បង្កើនការខិតខំ ប្រឹងប្រែងឡើង ពីមួយទៅជាទ្វេ” ។
លោក Richard Gown នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសហការអន្តរជាតិ របស់សកលវិទ្យាល័យ New York បានបញ្ជាក់ថា៖ “ចាប់តាំងពី បានបង្កើត ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានទទួលយកនូវរបបផ្ដាច់ការជាច្រើន ។ មុននេះប៉ុន្មានឆ្នាំ គ្មាននរណា ចាប់អារម្មណ៍ ដល់ការបោះឆ្នោតនេះទេ ។ ប៉ុន្តែ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សបានសម្ដែង នូវភាពសកម្មរបស់ខ្លួនខុស ពីធម្មតាលើ បដវត្ត និទាឃរដូវនៅអារ៉ាប់ និងបានអនុម័តនូវសេចក្ដីសម្រេចជាច្រើន ក្នុងការថ្កោលរបបសេរ៊ី (Syria) ខណៈដែលក្រុមប្រឹក្សាមួយនេះ ត្រូវ ចិន និង រុស្ស៊ី ចងដៃ” ។
លោក ថាច់ ង៉ុក ថាច់ ប្រធានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ជាអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ របស់ខ្មែរក្រោម មួយ មានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានលើកឡើងថា វៀតណាមនឹងសប្បាយចិត្ត ព្រោះបានចូលក្នុងគណៈកម្មការក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស ។ តែផ្ទុយទៅវិញ ការដែលក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សទទួលយកវៀតណាម ចូលក្នុង គណៈកម្មការមួយនេះ ព្រោះគេគិតថា ដើម្បីដាក់វៀតណាម ឲ្យចូលទៅក្នុងសំណាញ់ច្បាប់ ខណៈដែលប្រទេសកុម្មុយនិស្តមួយនេះ ជាយូរមកហើយ តែងតែង ឋិតនៅក្រៅសំណាញ់ច្បាប់ និង មានការរំលោភសិទ្ធិមនិស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ។
លោក ថាច់ ង៉ុក ថាច់ មានប្រ សាសន៍ថា៖ “ ខាងយួនគេនឹងសប្បាយចិត្ត ព្រោះគេគិតថា គេបានចូលគណៈកម្មការកំពូល នៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិ មនុស្ស ។តែផ្ទុយទៅវិញ ផ្នែកខាងពួកបស្ចិមប្រទេស គេគិតថា ប្រទេសដែលនៅក្រៅច្បាប់ដូច្នេះ គេត្រូវធ្វើម៉េចឲ្យ ចូលក្នុងច្បាប់ ដើម្បីស្រណុកក្នុងការងារធ្វើ” ។
លោក ថាច់ ង៉ុក ថាច់ បានបន្តទៀតថា វាមិនមានការរាំងស្ទះដល់ដំណើរការស្វែងរកសិទ្ធិសេរីភាពនៅក្នុងអង្គការសហប្រជាជាតិ ជូនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទេ តែវាជាឱកាសល្អមួយសម្រាប់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីជម្រាបអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោមដល់ ក្រុមប្រឹក្សា សិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមមិនអាចបន្តគេចវេះបានទៀតឡើយ ។
លោក ថាច់ ង៉ុក ថាច់ ៖ “ចំពោះសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ថាត្រូវគិតដូចម្ដ៉េច ។ នេះជាឱកាសមួយយ៉ាងល្អ ដែលយើងនិយាយប្រាប់ ដល់រដ្ឋាភិ បាលនានា ព្រមទាំងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានយួននៅក្នុងទីនោះផង នូវទង្វើទាំងឡាយណាដែល រដ្ឋាភិបាល យួនបានធ្វើខុស ហើយមកតាំងខ្លួនថា គេធ្វើល្អ ” ។
វៀតណាមជាប្រទេសប្រកាន់យករបបកុម្មុយនិស្ត ជាញឹកញាប់ត្រូវបានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និង សហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេស អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស តែងតែថ្កោលទោសថា មានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ លើព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅដែនដី កម្ពុជាក្រោម និងក្រុមជនជាតិយួនតស៊ូមតិ ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅវៀតណាម ។
នៅក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៣ នេះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ជាភាសាអង់ គ្លេសមួយ ហើយបានចេញផ្សាយតាមគេហទំព័រជាផ្លូវការ របស់ខ្លួន បញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី ២៥ និងថ្ងៃទី ២៧ ខែកញ្ញា តុលាការប្រជាជនវៀតណាម ខេត្តឃ្លាំង បានបើកសវនាកាត់ទោសព្រះសង្ឃចំនួន ២ អង្គ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួន ៧ នាក់ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពី ១០ ខែទៅ ៦ ឆ្នាំ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទបង្ក ឲ្យមានការខូចខាតសណ្ដាប់ ធ្នាប់សាធារណៈ ការផ្ដល់សម្ភាសន៍ដល់ វិទ្យុសំឡេងកម្ពុជាក្រោម និង វិទ្យុអាស៊ីសេរី ទាក់ទងនឹងសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងពីបទប៉ងរត់ចេញទៅក្រៅប្រទេសដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ បានបន្តទៀតថា កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែកញ្ញា អ្នកភូមិព្រៃជាប់ ៥ នាក់ ដែលជាប់ទាក់ទិននឹង ព្រះតេជព្រះគុណ លី ចិន្ដា នៃវត្តព្រៃជាប់ ត្រូវបានតុលាការបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ប្រកាសសាលក្រមឲ្យជាប់ពន្ធនាគារម្នាក់ៗ ពី ១០ ខែទៅ ១ ឆ្នាំ ពីបទ “បង្កអសន្តិសុខទីសាធារណៈ” តាមមាត្រា ២៤៥ នៃច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ របស់ប្រទេសវៀតណាម ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់សហព័ន្ធ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានផ្ដល់អនុសាសន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមចំនួន ៨ ចំណុច ក្នុងនោះ មានការទាមទារឲ្យ វៀតណាមដោះលែងព្រះសង្ឃ ២ អង្គ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង ៦ នាក់ ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ និងថ្លែងថា ការដែលវៀតណាមចាប់ព្រះសង្ឃ និងពល រដ្ឋខ្មែរក្រោម ដាក់ពន្ធនាគារនោះ ជាការបំពានលើមាត្រា នៃសេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិជន ជាតិដើម ដែលវៀតណាមជាប្រទេសហត្ថលេខី ៕
